ARTICLE III - BILL OF RIGHTS

-indispensable part of constitution and said to be the most important parts of the fundamental law
Why?
because it balanced the power of government and the freedoms of individual
Section 1.
No person shall be deprived of life , liberty or property without due process of law , nor shall any
person be denied the equal protection of law.
sa tagalog:
Hindi dapat alisan ng buhay , kalayaan , or ari arian ang sino mang tao nang hindi kaparaanan ng batas
, ni pagkaitan ang sinoman ng pantay na pangangalaga ng batas.
SINO SINO ANG SAKOP NG PROTEKSYON NA ITO?
sabi "NO PERSON" walang sinabi na "NO PEOPLE OF THE PHILIPPINES" meaning the protection covers
ALL persons, whether citizens or aliens, natural or juridical.
This section highlighted and speaks of DUE PROCESS and EQUAL PROTECTION.
and these two , the due process and equal protection, covers the 3 RIGHTS.
1. Right to Life
-not just physical safety but also to the importance of quality of life.
Ex. Concept of Abortion
Sa point na ang isang tao ay nagdecide na ipalaglag or ipa abort ang bata sa kanyang sinapupunan ,
siya mismo ay tinanggalan na niya ng karapatan na mabuhay ang bata.
2. Right to Liberty
-includes two aspects of freedom na hindi pedeng maliitin at bigyan ng restrictions or limitations
*Negative Freedom/Liberty
- freedom from
- absence on external limits
*Positive Freedom/ Liberty
- capacity to
-absence on internal limits
para mas maintindihan take a look on this example :
Si John ay nakatira sa Pilipinas at nais niyang pumunta sa Amerika para bisitahin ang pamilya. If no
one will prevent John na umalis , siya ay free na pumunta sa America. Pero kung may instances na si
John ay nilocked sa bahay or ninakaw ang kotse upang di makaalis nawalan sya ng negative freedom.
Pero kung si John ay nagkasakit at hindi kayang umalis , sa pagkakataon na ito ay walang pumigil sa
kanya so andun pa din ang negative freedom niya but he lacks the capacity to fulfill his desire and sa
positive freedom/liberty standpoint, he is unfree.
3. Right to Property
- as a right , it refers to own , use ,and possess the thing. It includes
*right to work
*one's employment
*profession
*trade
*other vested right
LISENCE- ito ay privilage and not protected property but pedeng maging protected right if much is
invested in them as means of livelihood.
NOTE: THESE THREE RIGHTS ARE INTIMATELY CONNECTED and they have a HIERARCHY based sa
kanilang importance.
1st- Right to Life
2nd- Right to Liberty
3rd- Right to Property
DUE PROCESS
- is a constitutional guarantee against hasty and unsupported deprivation of some person’s life,
liberty, or property by the government.
•Ito ay binibigay sa isang tao ang karapatan na malitis kung may ginawa siyang masama.
•Ito ay karapatan ng bawat isa na ma presume innocent ka bago ka husgahan, bibigay sayo lahat ng
pagkakataon na patunayan mo ang lahat ng iyong kine claim o ano man ang iyong hinaing at
patunayan na hindi ka guilty. LAHAT NG BIBIGAY SAYO NG BATAS AY KASAMA ITO SA DUE PROCESS.
•Dapat ang batas ay ayon sa Constitution at hindi lumalabag sa karapatang pantao.
2 BRANCHES OF DUE PROCESS
1. SUBSTANTIVE
refers to the intrinsic validity of the law
meaning ,
-nakatuon sa batas
Ito bang batas ay makatarungan? Ito ba ay kinakailangan ng tao?
Halimbawa.
The Cyber Crime Law Sec. 19 Restricting or Blocking Access to Computer Data.
Kung sa unang tingin ng DOJ or Department of Justice na mali ang paraan ng paggamit mo sa
computer at ito ay agad nilang kukumpiskahin. Ganon na lang ba agad agad? Labag yun sa karapatang
pantao ng isang indibidwal hindi pede na ganon ganon na lang and it is unconsititutional and LABAG
SA DUE PROCESS.
2.PROCEDURAL
- is based on the principle that a renders judgment only after trial and based on the evidence
presented therein
-nagaganap ito sa paglilitis sa korte
HALIMBAWA:
Akusado ka bilang pumatay sa isang tao, ang gagawin ng korte tatanungin ka muna kung MAY SALA
KABA? OR WALA? PARA ALAM MO ANG PROCESS NG HEARING NA ITO. KUNG hindi ginawa ng korte
yun,WALANG DUE PROCESS at lahat ng nangyari sa hearing na iyon ay mawawalang bisa or
mawawalang bahala na lamang.
Dapat may procedure na susundin.
NOTE: Sa DUE PROCESS nangingibabaw pa din ang Police Power ng State.
Hindi porket tayo ay may karapatan ay yun ang nangingibabaw sa lahat, pede nating gawin ang gusto
natin pero tandaan natin nandyan ang gobyerno , nandyan ang batas kaya nga DUE PROCESS OF LAW.
Sa last part ng provision sinasabi na "nor shall any person be denied the equal protection of laws"
LAHAT PANTAY PANTAY SA BATAS , WALANG MAHIRAP , WALANG MAYAMAN .
PERO SAD TO SAY TODAY , minsan (hindi lahat ng pagkakataon) nabibili na lamang ang karapatan na
ito.
Aljen U. Valderama
Bsed II - Social Studies
Article III Bill of Rights
THE RIGHT OF A MAN TOGETHER WITH HIS LOVEONES IS PROTECTED BY THE BILL OF RIGHTS UNDER
ARTICLE III SECTION II OF THE PHILIPPINE CONSTITUTION. It is stated that,
The right of the people to be secure in their persons, houses, papers and their effects against
unreasonable searches and seizures of whatever nature and for any purpose shall be unviolable, and
no search or warrant of arrest shall issue except upon probable cause to determine persobally by the
judge after examination under oath or affirmation of the complainant and witnesses he may produce
and particularly describing the place to be searched and the person or things to be seized.
KAHULUGAN - Ang karapatan ng bawat mamayan na magkaroon ng seguridad sa kanilang sarili,bahay
papeles at anumang bagay na nabibilang sa kanila ay hindi dapat labagin ng walang basehang
paghahalugjog o pagsamsam sa anumang layunin. Walang paghahalughog o pag arestong magaganap
maliban na lamang kung ito ay dumaan sa tamang proseso o ipinag utos ng kinauukulan matapos
beripikahin o siyasatin ng hukom ang ebidensya at sanaysay ng nagsasakdal at testigo bago gumawa
ng hakbang ng pagsamsam paghahalughog o pag aresto.
Meaning of SEARCH WARRANT and WARRANT OF ARREST
Search Warrant - is an order in writting issued in the name of the people of the Philippines signed by a
judge and directed to a peace officer commanding him to search for personal property and bring it
before the court.
Warrant of Arrest - a written order issued by the judge to arrest a person or take him into custody to
make him answer for an offensive in violation of a law.
SCOPE OF THE PROTECTION
*People -the protection applies to everybody, to citizens as well as the aliens in the Philippines
whether accused of crime or not.
*Houses- the protection is not limited to dwelling houses but extend to the garrage, warehouse shop
store office and even a safety deposit vaults.
*Papers and effects - they include sealed letters and packages in the mail.

Princess
Section 4
No law shall be passed abridging the freedom of speech, of expression, or of the press, or the right of
the people peaceably to assemble and petition the government for redress of grievances.
This section talks about our freedom of speech, freedom of expression, freedom of press, Right of the
people peaceably to assembly and petition the government for redress of grievances.
1. Freedom of speech: We have a right to speak whatever we wants, without a prior restraints.
2.Right to a free press: We are free to write, publish and circulate without restraints.
3. Freedom of Epression: We have a right to express anything.
4. Right of people to assembly:
We have a Right to attend meetings, parades, political rallies, and public celebrations.
5.Petition of government for redress of grievances: We have a rights to express oue ideas to the
government.
Isinasaad sa seksyon 4
Ang bawat isa ay may kalayaan
Kalayaan na magsalita, kalayaan na magpahayag ng opinyon, kagustuhan at hinaing.
Walang anumang batas at walang sino man ang maaring magbawas, magbawal o magpigil sa kalayaan
nating mga tao na sabihin ang ating mga saloobin o opinyon lalo na kung ito ay may kaugnayan at
nakakabuti sa ating lipunan.
Ang kalayaan natin sa pag sasalita ay nagsilbing proteksyon natin at panlaban sa abusadong gobyerno.
Marami ang nagsasabi na maari silang mag komento at pumuna ng balahurang pahayag sa
socialmedia dahil meron silang kalayaan sa pag sasalita.
Tama, protektado sila ng seksyon na ito. Dahil lahat nga tayo ay may kanya kanyang paraan para
ilabas ang ating mga opinyon pero, dapat ay walang kanino mang karapatan ang ating maaapakan.
Kaya bago tayo mag lahad ng ating kagustuhan saloobin o opinyon ay titingnan muna natin kung may
naapakan ba tayo na karapatan ng iba.
Dahil ang ating mga karapatan ay may hanganan. Mayroon tayong limitasyon sa ating kalayaan lalo
nat kung may na apakan tayong karapatan ng ibang tao.
Take note: Ang karapatan natin ay nag wawakas kapag nagsimula na ang karapatan ng ibang tao.
Dahil once na may naapakan ka na karapatan ng iba, ibang usapan na yun.

Dibsy
Section 11: Free access to the courts and quasijudicial bodies and adequate legal assistance shall not
be denied to any person by reason of poverty.
Sabi dito, hindi dapat na ipagkait sa kahit na sino mang tao ang malayang pagdulog sa hukuman at
maipagtanggol ang sarili sa harapan ng hukuman ng dahil sa kahirapan o karalitaan.

Dibsy
BAKIT NGA BA HINDI ITO KARAPAT DAPAT NA IPAGKAIT SA SINO MANG TAO?
Dahil ito ay nakasaad bilang isa sa mga karapatan natin bilang isang Pilipino. Lahat ay may karapatan
na makadulog at marinig sa hukuman ang bawat hinaing ng isang Pilipino, at hindi basta basta na
lamang huhulihin at paparusahan hanggat hindi tayo nabibigyan ng tamang kaparaanan ng batas.
Mahirap man o mayaman, karapatan natin na dumulog sa isang hukuman at mabigyan tayo ng isang
abogado na magtatanggol sa atin upang ipaglaban ang ating mga hinaing bilang mamamayang inaapi
at laban sa mga umaapi sa atin. Sinasabi din dito, na hindi pinahihintulutan ng batas ang mga
hukuman na tanggihan o ipagsawalang bahala na lamang ang daing ng mamamayan.

Dibsy
ANO NGA BA ANG ABOGADO?
Ang abogado, manananggol, o tagapagsanggalang ay isang tao na pinagkalooban ng lisensya upang
makapagbigay ng payong legal, at para kumatawan sa isang kliyente sa loob ng hukuman o korte . Isa
itong nag aral ng batas, kinatawan o taong kumakatawan ng batas, tagapagtanggol o tagapayo o
solisitor at isang tao na may lisensya upang magkasakatuparan ng batas.

Dibsy
ANO NAMAN ANG PAO O PUBLIC ATTORNEYS' OFFICE?
Ang Public Attorneys' Office ay ang nagbibigay ng libreng serbisyo para sa mga mahihirap na may kaso
o "indigent litigant" ngunit kailangan patunayan na may laban ang kanyang kaso at siya ay totoong
mahirap na walang pambayad. Ang PAO ang tumatayong abogado sa korte ng mga taong mahihirap.

Dibsy
PWEDE BANG MAG-AVAIL NG FREE LEGAL SERVICE NG PAO ANG MAYAYAMAN?
Ang free legal service ng PAO ay para lamang sa mga qualified na mga tao na tinatawag na Indigent
Litigant. Hindi lahat ng gustong mag-avail ng libreng serbisyo ay mabibigyan. Ang Public Attorneys'
Law ay isang ahensyang Government na nagbibigay ng libreng serbisyo ng abogado sa mahihirap na
may kaso sa korte at iba pang administratibong kaso. Ang kanilang libreng serbisyo ay pwede lamang
ibigay sa mahirap.

Dibsy
Halimbawa: Meron kang kakilala o kamag- anak na inakusahan ng isang krimen na hindi naman nya
ginawa, at kinakailangan nya ng isang abogado na tutulong sa kanya upang maipagtanggol ang sarili.
Ngunit, ng dahil sa kahirapan ng buhay at kawalan ng pera, upang umarkila ng kanyang abogado,
maaari nyang maisecure ang serbisyo ng isang abogado ng publiko upang matulungan sya sa kanyang
kaso. Kailanman ang kahirapan ay hindi naging dahilan upang marinig sa isang hukuman ang isang
kaso. Karapatan ng isang tao o ng isang akosado na maipagtanggol ang sarili sa harap ng hukuman. At
ito ang pinakaimportante sa lahat ng oras.

Jane Claire
Section 10
*No law impairing the obligation of contracts shall be passed
Sa tagalog:
*Nagsasabi na ang kontrata ay obligasyon at ligal na papel kaya di dapat magpatibay ng batas na sisira
sa pananagutan ng mga ito.
Sa madaling sabi po.
Bawal magpatupad ng batas na makakaapekto sa pananagutan o obligasyon sa kontrata. .
Halimbawa nalang ng batas na bawal ipatupad ay:
Pagkakaroon ng batas na dapat hayaan ang isang tao na hindi managot o panagitan ang pagkakasala
sa isang kontrata kung ang dahilan nito ay katanggap tanggap.
Kasi bagaman may tamang dahilan sya, hindi naman maaalis na may nilabag syang kasunduan o
kontrata na dapat nyang panagutan.

Jane Claire
Yung scope at terms natin dito ay:
LAW- it is the enactment of which is prohibited, includes executive and administrative orders.
Meaning to say yung LAW o batas sa tagalog ay yung mga kautusan na dapat sundin at dapat iwasan
ng mga mamamayan ng isang bansa.
Isa pang term ay CONTRACT
-the obligation of which is secured against impairment under the constitution.
- It includes contract entered into by government.
So yung contract, ito yung kasunduan between both parties. Ang maganda sa pagkakaron ng kontrata
is itong pagpapatupad ng section 10 sa article 3 natin. Kasi napoprotektahan yung karapatan nila sa
pagkakaron ng contract.
Sa kontrata syempre dapat yun ay parehas sumasang ayon sa parties na sangkot sa kasunduan.
Halimbawa-
Sa isang kompanya may mga empleyado. Yung mga employee na yun mayron silang kontrata na
sinusunod. Sa kontrata na yun nakapaloob yung mga dapat nilang sundin habang sila ay nagtatrabaho
sa
kompanya na yun. If may isang party na magviolate sa terms possible na madiminish yung kontrata.

Jane Claire
*Obligation of a Contract
Ano po ba yung oblgation of a contract?
-Law or duty which binds the parties to perform their agreement according to its term or intent.
Sa madaling salita, eto yung obligasyon o responsibilidad ng mga taong sangkot sa kontrata na gawin
kung ano ang nakapaloob sa kanilang kasunduan.
Halimbawa-
Si Party A ay nag apply kay Party B na kompanya. Dahil mayron silang kontrata mayron silang
pananagutan sa isat isa na gawin kung anong mga terms na nakapaloob sa kontrata. Ngayon si Party A
as employee dapat nyang gampanan kung ano ang nasa kontrata as well as kay Party B na dapat
gampanan ang tungkulin bilang isang enployer.
Syempre once na you violated the terms mayron yung kalakip na parusa na nakadepende sa
napagkasunduang kontrata.

Jane Claire
What is impairment?
- Is anything that diminishes the efficacy of the contract.
Sa madaling sabi po, eto yung mga ginagawa ng bawat party na involve na may masamang epekto sa
kontrata o hindi sumasang ayon sa dapat nilang gawin bilang may pananagutan sa isang kontrata.

Jane Claire
The purpose of non impairment
-To safeguard the integrity of contracts against unwarranted interference by the state. As a rule,
contracts should not be tampered with ny subsequent laws that would change or modify the rights
and obligations of the parties.
*Bakit nga ba mahalaga yung non impairment?
Kasi nga po, ang sole reason lang nito ay to protect and to safeguard the contracts. Yung contracts
hindi dapat sya mapalitan o magkaron ng disturbance lalong lalo na if hindi aware yung isang party na
involve.
At tsaka po maaring mangyari na, ung mga kompanya kahit lumabag sila sa kontrata ng paulit ulit ay
ok lang kasi di naman sila mananagot. Ganun din naman sa mga employees na kahit anong gawin nila
sa kontrata nila ay ok lang kasi nga may dahilan naman sila na accepted kaya di sila dapat managot sa
kung ano mang nalabag nila.
Kaya dapat walang batas na may kinalaman sa pananagutan ng mga taong involve sa kontrata.
Mapamayaman ka man o mahirap. Lahat pantay pantay. Kapag lumabag ka sa kontrata may
pananagutan ka.

Jane Claire
When is obligation of contract is impaired?
- When its term or conditions are changed by law or by party without the consent of the other.
Ayun nga po, impaired sya pag ang nangyari ay without consent of the other na sabi ay by "Law" or a
"party". Pero diba nga wala naman tayong batas at nakapaloob sa seksyon na to na bawal
magpatupad ng batas na makakasira sa obligasyon ng kontrata kaya ibig sabihin ang contract ay
impaired kapag yung mismong party na involved ang nakagawa ng pagbabaviolate.

Jane Claire
Guys sa tingin ko ang halimbawa nito ay ang Abs cbn corporation.
Malaking corp sya, sikat at madaming empleyado diba? Kaso dahil nga may issue na may mga nilabag
silang batas kahit pa malaking corp sila ay napatawan sila ng parusa na un nga hindi mairenew ung
prangkisa nila.. Kasi dapat panagutan nila ung nilabag nila sa kanilang kontrata o prangkisa.

Elissa
ARTICLE 3 "BILL OF RIGHTS"
Section 8. “The right of the people, including those employed in the public and private sectors, to
form unions, associations or societies for purposes not contrary to law shall not be abridged.”
In tagalog:
hindi dapat hadlangan ang karapatan ng mga taong-bayan kabilang ang mga naglilingkod sa publiko at
pribadong sektor na magtatag ng mga asosasyon, mga unyon, o mga kapisanan sa mga layuning hindi
lalabag sa batas.
THE RIGTH TO FORM ASSOCIATION.
-Kalayaang magtatag o maging myembro ng kahit anong grupo, kaugnayan, pagkakaisa o lipunan.
Kung saan pwedeng magpatibay sa mga rules na napagkasunduan upang makamit ang layuning gusto
makamtam.
1. constitutional provision. Section 8, Article III provides that “the right of the people, including those
employed in the public and private sectors, to form unions, associations, or societies for purposes not
contrary to law shall not be abridged.”
ANO BA ANG TINUTUKOY NA PUBLIC AT PRAVITE SECTOR?
Public sector- This is any organization owned and run by the government.
Halimbawa: Schools, Healthcare.
● Layunin nito na magbigay ng tulong at serbisyo sa mga mamamayan ng bansa.
Private sector- Businesses are individually owned and operated.
Halimbawa: Supermarket, companies.
● Layunin nito ay ang magkarooon/ lumikha ng malaking kita.
2. Who may Exercise the Right.
-The right of association may be exercised by the employed or the unemployed and by those
employed in the government or in the private sector. It likewise embraces the right to form unions
both in the government and private sector.
"Dito sinasabing halos lahat naman ay may kakayahang gamitin ang karapatan, may kalayaang bumuo
ng samahan sa parehong sektor."
-The right of civil servants to unionize is expressly provided in Section 2(5), Article IX-B: “The right to
self-organization shall not be denied to government employees.” The right of labor in general to
unionize is likewise provided in Section 3, Article XIII: “[The State] shall guarantee the rights of all
workers to self-organization, collective bargaining and negotiations, and peaceful concerted activities,
including the right to strike in accordance with law.”
3. Right to Strike not Included.
-The right to form associations or to self-organization does not include the right to strike.
- Dito naman sinasabing oo lahat may karapatan ngunit meron ding hindi kasali dito kagaya na lamang
ng ; Alm mo yung private organizations yung mga hindi saklaw ng gobyerno yung hndi pwede mag
rally kasi hindi sila sakop ng gobyerno. Kasi yung organizations na iyun ay sila silang ang gumawa,
Hindi sila bibigyan ng karapatan kasi walang legal basis na panghhwakn n kung saklaw nga sila ng
government o under sila ng government.
-atsaka Yung teacher hindi sila pwedeng magrally kahit n may rights. Kasi nga diba pag mga teacher
hndi pwedeng lumahok sa mga rally rally n ganyn. Kasi they are licensed professions.

Raemhar John
ARTICLE III- BILL OF RIGHTS
SECTION 3
1. The privacy of communication and correspondence shall be inviolable
Sa tagalog:Hindi dapat labagin ang pagiging lihim ng komunikasyon at korespondensya.
*Sinasabi dito na hindi daw maaring pakialaman ng government, o ng iba pang tao ang mga personal
data, personal information, specially ang ating mga pribadong pakikipag-usap, messages, mga
mahahalagang sulat, at iba pang mga bagay na may connection sa buhay ng bawat indibidwal.
Pero sinabi din, except upon lawful order of the court, or when public safety or order requires
otherwise as prescribed by law.
Sa tagalog:maliban sa legal na utos ng hukuman, o kapag hinihingi ang naiibang kaligtasan o kaayusan
ng bayan ayon sa itinakda ng batas.
*Sabi kapag mayroong kautusan ang batas o kinakailangan ito para sa public safety pinapayagan itong
gawin para hindi na lumala pa ang mga sitwasyon na makakasama sa nakakarami lalong lalo na sa
isang bansa.
Public Safety?
*refers to the welfare and protection of the general public. It is usually expressed as a governmental
responsibility. Most states have departments for public safety. The primary goal of the department is
prevention and protection of the public from dangers affecting safety such as crimes or disasters.
Kaya kung matatanong nyo kung ang privacy of communication and correspondence is absolute?
Ang sagot ay hindi sya absolute.
Why?
*Kasi nga dahil sa public safety and threat at ito ay lawful order, there is a present danger the court
authorized to tap the conversation of anybody to prevent terrorism and to maintain public safety.
Sa second statement, any evidence obtained in violation of this or the preceding section shall be
inadmissable for any purpose in any proceeding.
Sa tagalog: Hindi dapat tanggapin para sa ano mang layunin sa alin mang hakbangin sa paglilitis ang
ano mang ebidensya na nakuha nang labag dito o sa sinusundang seksyon.
*Sinasabi dito na anumang ebidensya na nakamit laban sa isang tao ngunit labag sa article 3 section 3
ay hindi na maaaring gamitin pa sa korte.
Anong ibig sabihin nito?
Halimbawa, ikaw ay talagang may ginagawang masama, ngunit nakuha ang ebidensya na yun sa
pamamagitan ng pag wire tap sa inyong telepono, automatic hindi na pwedeng gamitin yun as
evidence against you, so yun ang tinatawag natin na the fruit of the poisonous tree doctrine.
Ano nga ba ang fruit of the poisonous tree doctrine?
*Evidence that is acquired through the use of illegally obtained evidence and is therefore
inadmissable in the court.
For example, take an illegal wiretap, Pinapakinggan ng mga police sa linya ng telepono ang usapan ng
dalawang drug dealer at palihim nilang nirecord ang conversation ng dalawang drug dealers without
first getting a warrant at walang pahintulot ng Hukuman.One of the dealers says that he left some
cocaine in an abandoned warehouse so that his buyer could pick it up. The police go to the building
and find the drugs. The illegally recorded statement (the poisonous tree), so the drugs that officers
found (the fruit of that tree). This doctrine extends the exclusionary rule.
Exclusionary rule?
*which means the prohibition of obtaining illegaly of information from the respondents without any
court order.
Tanong:What could be the sanction if someone violated the constitution?
Sagot: If ever there's someone who violated the constitution, he or she is punishable of Republic Act
No. 4200 Anti-wire tapping law that prohibits the illegally tapping any conversation without any court
order.
Pero sabi ko nga kanina when it talks about public safety and threat there is a present danger the
court authorized to tap the conversation of anybody to prevent terrorism or to maintain the public
safety.
The court authorized taps kapag may mga sitwasyon gaya nito:
Treason, ito yung pagtataksil sa isang bansa, at may balak na pabagsakin ang sovereign or overthrow
the government. Next is, espionage o ang paniniktik ito yung pag eespiya o gumagamit sila ng mga
espiya laban sa indibidwal, sa government at lalo na sa grupo ng mga militar dahil dito napupukaw
ang pagkakaroon ng war at nagpapakita ng disloyalty.
Lastly, ay ang piracy o pandarambong o pamimirata, it is all about the unauthorized reproduction of
one's intellect property without any permission and distributing illegaly the copyrighted such as
musics, films, books etc. Ito ang ilang mga dahilan why the court authorized to tap.
SKL. SINASABI DIN NA ANG RIGHT TO PRIVACY IS ONE OF THE FUNDAMENTAL RIGHTS OF THE HUMAN
RIGHTS.
TAKE NOTE GUYS, THAT THE ESSENCE OF PRIVACY IS THE RIGHT TO BE LET ALONE. ACTUALLY TAYONG
MGA PINOY MAHILIG NA TAYONG MAG ENVOKE NYAN, CONSCIOUSLY OR UNCONSCIOUSLY, ANO
YUN? HINDI BA IT IS FAVORITE EXPRESSION AMONG FILIPINOES, WAG MO AKONG PAKIALAMAN.

Maryjean
Article 3 Bill of Rights Section 9 "Private property shall not be taken for public use without just
compensation" Sinasabi dito na kailangan munang bayaran ng Government ang pribadong ari-arian
nang kaukulang kabayaran bago kuhanin ang isang lupain para gamitin sa publiko. Ang Government
ay may kapangyarihan na mangamkam ng lupa ito ay tinatawag na "Power Eminent Domain" the
power of the State to take private for public use after a payment of just compensation. Just
Compensation- the amount to be paid for the expropriated property shall be determined by the
proper court, based on the fair market-value at the time of the taking. Pwede bang basta-basta na
lang kunin ng Gobyerno ang lupa mo at lagyan ng daan o public road? Ang pagkuha o paggamit ng
Gobyerno ng lupa ng isang mamamayan para gawing daan o highway, patubig o lagyan ng electric
town ay kailangan bayaran ang mamamayan ng just compensation o sapat na kabayaran para dito.
Kung walang deposito ang Gobyerno sa taong may-ari nito hindi sila pwedeng pumasok at gamitin ang
lupa. Just Compensation- the amount to be paid for the expropriated property shall be determined by
the proper court, based on the fair market-value at the time of the taking. Pwede bang basta-basta na
lang kunin ng Gobyerno ang lupa mo at lagyan ng daan o public road? Ang pagkuha o paggamit ng
Gobyerno ng lupa ng isang mamamayan para gawing daan o highway, patubig o lagyan ng electric
town ay kailangan bayaran ang mamamayan ng just compensation o sapat na kabayaran para dito.
Kung walang deposito ang Gobyerno sa taong may-ari nito hindi sila pwedeng pumasok at gamitin ang
lupa. Lahat ng lupain sa ating bansa ay pag mamay-ari ng Government gayun pa man kahit pag
mamayari nila kailangan parin muna nilang bayaran ang mga pribadong property. Dahil nakasaad sa
Bill of Rights ng ating konstitusyon particularly ang Section 9, Article 3, na ang pribadong ari-arian o
pag mamay-ari ng mga mamamayan ng pilipinas ay hindi pwedeng kunin ng Gobyerno para sa
pampublikong gamit kung walang sapat at makatarungang kabayaran para dito. Nasa Republic Act No.
8974, kailangan muna na magdeposit ang gobyerno ng pera sa may-ari ng lupa kukunin ang
equivalent sa 100% ng zonal value ng lupa. Kung walang pang deposit at writ of possession ang
gobyerno ay hindi pwedeng makapasok sa lupa. Halimbawa: si Elena ay may tatlong ektarya ng lupain
sa probinsya ngayon ay bigla na lang tinambakan ng lupa ang ginta ng lupa nila dahil lalagyan ng
baranggay road at sesementohin. Paano kapag nalabag ang rights na ito? Ang halaga o value ng ari-
arian o lupa na dapat bayaran ng gobyerno sa may-ari ay computed mula sa araw ng pagkakuha dito.
Ngunit kung ang ari-arian o lupa ay matagal nang kinuha ng walang sapat na kabayaran o walang
court order bunga ng isang expropriation case, ang halaga o value ng ari-arian o lupa na dapat
bayaran ng gobyerno sa may-ari ay computed based sa current zonal value ng lupa. Bukod pa dito ay
required ang gobyerno na bayaran ang legal interest rate at danyos na natamo gawa ng pagkuha o
paggamit ng nasabing lupa sa may-ari.

Marlon
ARTICLE III
BILL OF RIGHTS
SECTION 6
The Liberty of Adobe and changing the limits prescribed by law shall not be impaired except upon
lawful order of the court. Neither shall the right to travel be impaired except in the interest of
national security, public safety, or public health, as may be provided by law.
*Liberty of Adobe
-Adobe means Home
-Freedom to choose and change one's home
-Within the limits prescribed by law
-Not an absolute right
-May be impaired or restricted when there is a "lawful court order "
*Right to Travel
-Travel within or outside the country
-The Government may deny your right to return or right to travel for the following reasons:
>Interest of National Security
For example us Terrorism and war
>Public Safety
For example is Bomb threat and volcanic eruption
>Public Health
For example is Disease outbreak
-When a person is on bail,or under a watch-list and hold departure order.
Limitations under Sec.6
1.Lawful order the court and within the limits prescribed. For example is Eminent Domain
2.May be curtailed (limited) even by administrative officers for example is passport officers in the
interest of national is security, public safety or public health as may be provided by law.
-You are not allowed to leave the country. The country experiences health crisis (airbone)
-You are not allowed to travel to those countries at war.
-You are not allowed to leave the country if you have a criminal case you are a fugitive.

Jhuliana
"RIGHT AGAINST SELF-INCRIMINATION"
Karapatan ng akusado na hindi tumestigo laban sa kanyang sarili.
Right against self-incrimination is the interpretation o kahulugan ng provision of Article 3 Bill of
Rights , Section 17 that I will discuss today.
Under the provision of Article III, Section 17. "No person shall be compelled to be a witness againts
himself"
Sa makatuwid, hindi dapat pilitin ang sinoman na tumestigo laban sa kanyang sarili.
What is SELF-inctimination.
incrimination of oneself; specifically : the giving of testimony which will likely subject one to criminal
prosecution.
O ang pag sasalita ng isang akusado na maaaring gamitin na ebidensya laban sa kanya.
What is the PURPOSE OF THIS RIGHTS?-This forbids the government from compelling any person to
give testimonial evidence that would likely to incriminate him or her during to criminal case.
Sa ating batas karapatan ng isang tao na hindi magbigay ng ebidensya ng pagkakasala kaakibat nito
ang madalas nating nariring na "right to remain silent" ibig sabihin ang pagiging tahimik ay hindi pag-
amin. Sa ating sistema ng palilitis, hindi kailangan magbigay ng kahit anong ebidensya ang isang taong
nasasakdal upang maipako ang sarili.
halimbawa : kinasuhan ni shishuka si doriemon ng murder, so inakusahan siya ng ni shishuka ng
murder dahil sa pag patay nito sa asawang si nobita. May karapatan ang nasasakdal na kumuha ng
kanyang "abogado" upang depensahan ang inaakusa sa kanya. Pag nagkaso na at nasa "trial court" na,
hindi pweding tawagin ng "prosecution o procecutor (sa tagalog piskal) ang nasasakdal para mag
testify at tanungin na "bakit mo pinatay ang asawa ni shishuka?" with incriminatory(to incriminate
someone o pag paparatang).
In that situation, he will remain in silent or invoke his rights like I invoke my right against self-
incrimination. Maari niyang hindi sagutin ang katanungan dahil pinilipit or iniintimidate ang isang
nasasakdal. Hindi pweding pwersahin ng estado na magtestify ang isang nasasakdal dahil Ito'y
nakasaad sa ating konstitustion na ang lahat ng nasasakdal ay may "right to remain silent" at "rights
against self-incrimination".
At kung umamin naman ang nasasakdal, makukulong siya at kung hindi man umamin at napatunayan
na siya ang may sala makukulong pa din ito at makakaroon naman ng another kaso "Perjury" kasi
nasinungling ito.
What is perjury? Defined as lying while testify in court, ibigsabihin nagbigay siya ng hindi
makatotohang testimonya.
What is TESTIFY?
To make statement of something sworn to be true o pagbibigay ng statement base sa kanyang
nalalaman at pinaniniwalaan:bear witness, magserve ng evidence o to express a personal conviction.
Kung merong kasalanan ang nasasakdal, ebidensya ng "Prosecution" o ng nag aakusa ang
pinakamatibay na basehan kung siya nga ang may sala, karapatan din ng nasasakdal na hindi tulungan
ang prosecution sa pagkalap ng ebidensya. Sino ba naman ang magbibigay ng ebidensya para
maibaon ang kanyang sarili? Syempre, di ba wala.
What is TRIAL COURT?- The court before which issues of fact and law are first determined as
distinguish from appellate court.
Ang PROSECUTOR o taga-usig ,piskal din kung tawagin , sila yung nag iintitutes ng legal na paglilitis
against someone samantala ang ABOGADO ,Sila yung manananggol o tagapagsanggalang (sa Ingles ay
lawyer, attorney o defender) ay isang taong pinagkalooban ng lisensiya upang makapagbigay ng
payong legal, at para kumatawan sa isang kliyente sa loob ng hukuman o korte.
tanong: Right can be invoke?
Sagot; When a person is forced or compelled to plead himself if liable of any crime thus, this is the
liberty of a person to invoke his right.
Sabi, malaya nilang mahihiling na gamitin ang kanilang right against self-incrimination kapag pinilit
silang isamo ang kanilang sarili na may pananagutan sila sa krimen.
Tanong :Right can't be invoke?
Sagot: Instead of forcing on the accused to testify, evidence must be gathered by other source and
same person-making the right nugatory.
sa halip kasi na pilitin ang isang akusado na mag testify, kumalap na lang daw ng ibang evidence at
wag masyadong pagtuunan ng pansin ang ebidensya ng suspect dahil maaring mali ang kanyang
ibigay. Mas mainam na kumalap sila ng mga evidence na magpapatunay sa nangyari at dapat yung
mahahanap nilang evidence sa ibang tao e may malakas na evidence like video na patunay sa mga
nangyari sa crimen. Kapag may matibay silang evidence hindi nila maaring iinvoke ang rights against
self-incrimination.

Jhuliana
Ang paggamit ng Right against self-incrimination ay limitado lamang sa testemonial sa mga salita o
sinasabi. Hindi na sakop ng right against self-incrimination ang pisikal na aksyon for example, nahuli
yung kaibigan mo na nagdadrugs , kung magpapadrugtest test siya or checheck ang finger prints hindi
niya pwedeng gamitin ang right self incrimination kasi sa ating contitustion ininterpret ng korte
suprema na amg Right against self-incrimination ay generally spoken words of testemonial.
Take note guys na napakaimportante nito kasi kung sakasakali na magkaroon tayo ng kaso o
masangkot sa isang krimen( at huwag naman sana) para hindi tayo mapwersa na magtestify para sa
ating sarili at hindi tayo maconvic . Ganyan ang ating right against self-incrimination at ito'y basic
Human Rights. Ang pagiging tahimik ay hindi pag-amin ng kasalanan.

Jeanny
Nakapaloob sa ating Saligang-Batas, partikular ng Article 3, Section 13, Lipon ng mga Karapatan, ang
mga sumusunod na probisyon:
Section 13. All persons, except those charged with offenses punishable by reclusion perpetua when
evidence of guilt is strong, shall, before conviction, be bailable by sufficient sureties, or be released on
recognizance as may be provided by law. The right to bail shall not be impaired even when the
privilege of the writ of habeas corpus is suspended. Excessive bail shall not be required.
"Section 13. Ang lahat ng mga tao, maliban sa mga nahahabla sa mga paglabag na pinarusahan ng
reclusion perpetua kapag matibay ang ebidensiya ng pagkakasala, bago mahatulan ay dapat
mapiyansahan ng sapat na piyansa o maaaring palayain sa bisa ng panagot ayon sa maaaring itadhana
ng batas. Hindi dapat bawalan ang karapatan sa piyansa kahit na suspendido ang prebilehyo ng writ of
habeas corpus. Hindi dapat kailanganin ang malabis na piyansa.”
Batay sa mga nabanggit na probisyon, makikita natin na may karapatan ang bawat akusado o
nahahabla na magbayad ng piyansa para sa kanyang pansamantalang kalayaan maliban na lang kung
ang krimen kung saan siya ay nasasakdal ay mayroong kaparusahan na reclusion perpetua at kapag
matibay ang ebidensiya ng pagkakasala.
Sa pagkakataong nais ng akusado na nasasakdal sa salang may kaparusahan na reclusion perpetua na
siya ay makapagpiyansa para sa kanyang pansamantalang paglaya habang nililitis ang kanyang kaso,
siya ay maaaring maghain ng kanyang petisyon sa husgado kung saan nakabimbin ang kanyang kaso
upang hingin na siya ay payagan ng husgado na makapagpiyansa.
Ang tawag sa hakbanging ito ay “petition for bail”. Ito ay petisyon na nakasalalay sa diskresyon o
pagpapasya ng hukuman.
Sa “petition for bail”, patutunayan ng prosekusyon na malakas at matibay ang ebidensiya ng
pagkakasala ng nasasakdal o akusado. Ito ay sang-ayon sa Section 8, Rule 114 ng Rules of Court kung
saan nakasaad na:
“Section 8. Burden of proof in bail application. — At the hearing of an application for bail filed by a
person who is in custody for the commission of an offense punishable by death, reclusion perpetua,
or life imprisonment, the prosecution has the burden of showing that evidence of guilt is strong. ”
Anumang ebidensiya na naipresenta na habang dinidinig ang “petition for bail” ay agad na maisasama
sa ebidensiya sa mga susunod na pagdinig ng kaso. Subalit, may karapatan ang bawat panig na
pabalikin muli sa pagtestigo ang mga saksi na inihain na ng prosekusyon sa pagdinig ng inihaing
“petition for bail”.
Ang karapatan ng nasasakdal na magpiyansa o maghain ng kanyang “petition for bail” ay base sa
probisyon ng Saligang-Batas na ang lahat ng nasasakdal para sa krimen ay mayroong pagpapalagay na
sila ay inosente sa krimen kung saan sila ay nasasakdal.
Mayroong iba’t ibang uri ng piyansa na pinapayagan ng hukuman. Ito ay ang mga sumusunod:
1.Corporate surety
Dito ang bonding company ang gagarantiya na hindi tatakas ang akusado. Ang bonding company ay
dadaan sa masusing rekesitos ng Korte Suprema para makasigurado na may sapat silang kakayahan.
2.Property bond
Ito ay para sa mga taong walang pera , at ari arian na magiging pangbayad ng pyansa.
3.Cash bond
Kung saan pera ang ipangbabayad ng kanyang pyansa para sa kanyang pansamantalang paglaya.
4. Recognizance
Ang recognizance ay uri ng piyansa kung saan ang nasasakdal ay maaaring hilingin sa husgado na
makalaya pansamantala sa kanyang sariling pag-ako ng responsibilidad at tungkulin na dumating sa
husgado para sa kanyang paglilitis o sa pangangalaga ng ibang tao na responsable.

Evalene
The 1987 Constitution in Article III Bill of Rights, Section 18 provides that
(1) NO PERSON SHALL BE DETAINED SOLELY BY REASON OF HIS POLITICAL BELIEFS AND ASPIRATIONS.
sa tagalog
WALANG SINUMANG MAKUKULONG LAMANG SA KADAHILANAN NG KANYANG MGA PANINIWALA SA
POLITIKA AT ADHIKAIN.
Halimbawa: Sa araw ng eleksyon o araw ng pangangampanya, kilala ang inyong bayan o barangay na
may partidong berde at dilaw ngunit isang partido lang ang inyong pinanigan, kung kaya't ang
kabilang partido ay walang karapatang sampahan kayo ng kaso dahilan lamang na kayo ay may
kalayaan na pumili ng inyong ninanais na partido.
RULE: Freedom to believe is absolute, but freedom to act in accordance with such political beliefs is
limited.
Kung kaya't ang taong bayan ay malayang makapagsasalita ng palagay nila'y hindi tama sa ating
pamahalaan at sa mga pinuno nito, o mga opinyon o kaya'y maghanap ng pagbabago (seek changes)
sa pamahalaan at sa mga patakaran nito na sa kanilang paniniwala ay kailangan.
RATIONALE OF THE RULE: Every person has it's own conscience, and this conscience, whether that of
a rich or poor man, or that of the weak or mighty, should not be restrained except when it is
translated into action that directly transgressed the law.
Evalene
(2) NO INVOLUNTARY SERVITUDE IN ANY FORM SHALL EXIST EXCEPT AS A PUNISHMENT FOR A CRIME
WHEREOF THE PARTY SHALL HAVE BEEN DULY CONVICTED.
sa tagalog
WALANG PAGSISIKSIK NA WALANG PAGSISIKAP SA ANUMANG ANYO NA MAAARING MALIBAN
BILANG ISANG PARUSA SA ISANG KRIMEN NA KUNG SAAN ANG PARTIDO AY DAPAT NA NAHATULAN
NG TOTOO.
Halimbawa: Sa pinaiiral na Enhance Community Quarantine, kung sakaling ikaw ay lumabag sa
kanilang pinaguutos o batas tulad ng hindi pagsusuot ng face mask, social distancing, liquor ban at
curfew ay ikaw ay parurusahan na naaayon sa kanilang ipinatupad na batas tulad ng communitu
service na syang ipinatupad sa mga menor de edad o kaukulang pagkakakulong sa edad 18 pataas.
The second part deals with the right against involuntary servitude.
Ano nga ba ang involuntary servitude? It is a condition where one is forced to work for another
against his/her will and he/she is paid or not. This provision expressly denounced slavery.
Ito ay ang sapilitang pag papatrabaho o pang aalipin sa isnag tao.
Ano ang forced labor o slavery?
Ito ay ang isang anyo ng human trafficking. Ayon sa International Labour Organization ang Forced
Labor (o Forced Labour) ay konektado sa mga sitwasyon kung saan ang mga tao au puwersadong
pinagtatrabaho sa pamamagitan ng dahas o pananakot o kaya ay sa mas tagong pamamaraan tulad ng
pagbabaon sa utang.
Kailan to nangyayari?
It happens when a person is unlawfully compelled to work against his will it is voluntary and to a
certain extent resembles slavery. When a person because of poverty or lack of money, works for
another payment of his debt. The same is prohibited by the present guarantee even if the service is
rendered voluntarily. This voluntarily service in payment of debt is called peonage.
At dahil sa kawalan mo ng pera, wala kang ibang magagawa kundi ang magpaalipin sa may
makapangyarihan.
At ano naman ang tiantawag na
peonage?
Ito ay ang pagtatrabaho bilang bayad sa utang.

Joelene
"LIBERTY TO ABODE AND RIGHT TO TRAVEL"
Section 6
The liberty of abode and of changing the same within the limits prescribed by law shall not be
impaired except upon lawful order of the court. Neither shall the right to travel be impaired except in
the interest of national security, public safety, or public health, as may be provided by law.
Sa tagalog:
Hindi dapat bawalan ang kalayaan sa paninirahan at ang pagbabago ng tirahan sa saklaw ng mga
katakdaang itinatadhana ng batas maliban sa legal na utos ng hukuman. Ni hindi dapat bawalan ang
karapatan sa paglalakbay maliban kung para sa kapakanan ng kapanatagan ng bansa, kaligtasang
pambayan, o kalusugang pambayan ayon sa maaaring itadhana ng batas.
Ang sinasabi sa Seksyon na ito ay ang karapatan nating mga Pilipino na makapaglakbay. Mayroon
tayong kalayaan upang maglakbay sa iba't ibang lugar hindi lamang sa loob ng ating bansa ngunit pati
na rin sa labas ng bansa. Maari lamang itong pagbawalan ng gobyerno kung kinakailangan para sa
kapakanan ng nakararami o para sa seguridad ng bansa. May karapatan din tayong pumili kung saan
natin nais manirahan.
What is Liberty of Abode?
- Liberty to abode includes the right to choose one's residence to leave it whenever one pleases,
within the. limits prescribed by law, to travel where one wills, and to. return to his place of residence,
except in the interest of. national security, public safety, and health.
So, dahil nga ang bahay ay maituturing na pribadong aspeto sa buhay ng tao. tayo ay mayroong
karapatang mamili ng tirahan at kung saan mananahan at ito ay kikilalanin sapagkat hindi maaaring
mawala sa isang tao ang kanyang pagiging pribado, anumang uri ng antas ng kanyang pamumuhay.
Ano nman ang "limitasyon ng karapatan"?
Sa Ibang salita ang kalayaang nabanggit ay nasasailalim na tinatawag na "police power". Dahil dito ang
sinumang dayuhan na maaaring magdulot ng panganib sa katiwasayan ng ating bansa (security risk)
ay maaaring pagbawalang pumasok ng Pilipinas.
What is Police power?
- it is the inherent power of a government to exercise reasonable control over persons and property
within its jurisdiction in the interest of the general security, health, safety, morals, and welfare except
where legally prohibited.
Sila ang nagsasagawa ng kaayusan sa loob ng kanilang teritoryo para sa pagpapabuti ng kalusugan ,
kaligtasan , moral , at pangkalahatang kapakanan ng kanilang mga naninirahan.
Hindi ka makakapasok sa loob ng Pilipinas kung ikaw ay naakusahan dahil sa krimen o malubhang
pagkakasala ay maaaring arestuhin at detinihin o pansamatalang pigilan na makapasok sa loob ng
bansa.
Kung ikaw nman ay isang lepreso ay maaaring kang ikulong sa "leprosarium" na hindi nilalabag ang
iyong karapatan sa malayang paninirahan.
Ano ang Lepreso?
Ang Lepreso ay nangangahulugang "Ketongin" o ang taong may "ketong".
Ano ang leprosarium?
Ang leprosarium ay isang ospital o iba pang sentro para sa paggamit o pangangalaga ng Ketongin.
Ano nman ang "Right to travel"?
- Freedom of movement, mobility rights, or the right to travel is a human rights concept
encompassing the right of individuals to travel from place to place within the territory of a country,
and to leave the country and return to it.
So meaning meron din tayong karapatan na maglakbay. So, kung makikita naten napaka dami nating
magagandang lugar sa ating bansa na dapat nating makita at tlga nmang nakakaenganyo na
puntahan.
Certain Conditions of your travel can be delayed:
*National Security (Pambansang Seguridad)
- it has been described as the ability of a state to cater for the protection and defence of its citizenry.
Sa Pilipinas, ang mga iligal na droga ay naging banta sa seguridad ng bansa. Ang kampanya laban sa
mga iligal na droga ay naging pangunahing misyon at ang kampanya ay lalo pang napapalakas upang
matanggal ang paglaki nito.
Ang banta ng terorista na dulot ng mga lokal na grupo ng mga teroristang komunista at iba pang mga
grupo ng ekstremista ay patuloy na nagbabanta sa buhay, pag-aari, at kalayaan ng mamamayang
Pilipino. Pinipigilan nila ang mga potensyal na pakinabang at pag-unlad ng ekonomiya ng bansa.Ang
banta mula sa mga kaakibat na ISIS na mga grupo ay nananatili sa kabila ng kanilang labis na pagkatalo
sa Marawi, na ngayon ay sumasailalim sa muling pagtatayo at rehabilitation.
Saanman, sa mga lugar kung saan mayroong mga lokal na grupo ng mga terorista tulad ng Abu Sayyaf,
Maute at ang BIFF, ang paglalakbay ng mga tao sa lugar na iyon ay pansamantalang ndi papayagan na
silay makapaglakba doon, ito ay para na din sa knaikg kaligtasan o seguridad at ang mga operasyon sa
lugar ay hindi mawawala. Marami pang mga puwersa ng seguridad ang ilalagay, kung kinakailangan.

Joelene
*Public Safety (Pampublikong Seguridad)
- Public safety is the function of governments which ensures the protection of citizens, persons in
their territory, organizations, and institutions against threats to their well-being – and to the
prosperity of their communities.
The primary goal of the department is prevention and protection of the public from dangers affecting
safety such as crimes or disasters.
Ang ilang mga halimbawa ng mga krimen sa kaligtasan ng publiko(Public Safety) ay maaaring kabilang
ang:
*Mga batas na kinasasangkutan ng mga menor de edad (tulad ng pag-inom ng underage, mga batas
sa curfew ng juvenile , atbp.)
*Ang pag-aayos ng kapayapaan , paglabag sa kapayapaan, at iba pang mga kaugnay na paglabag
*Pagbabawal sa mga sandata at baril, lalo na ang mga handgun
*Mga batas sa pangungutang at vagrancy (lalo na ang mga ordinansa sa loitting gang)
*Pagbabawal ng mga paputok
*Ang mga batas na kinasasangkutan ng mga alalahanin sa kapaligiran, tulad ng mga mapanganib na
pagtatapon ng basura at mga nakakalason na materyales
*Iba't ibang mga krimen sa alkohol at paglalasing sa publiko
*Terorismo at maling ulat ng terorismo
Halimbawa nman ng sa Disaster ang Volcanic eruption. Ang pulo or mas kilala sa tawag na " Taal
Volcano Island" ay patok sa mga turista dhil sa angking ganda nitoo.. Ngunit nung pumutok ito nung
January 12,2020 dineklara na ito na Permanent Danger Zone(PDZ) dhil sa bagsik ng pagsabog nito
maraming kabuhayan ang napinsala maging ang mga dating naninirahan don ay pinagbabawalan ng
muling tumira don at binigyan na lmang sila ng gobyerno ng bagong matitirahan. Ngunit kaya nman
ito pinagbawalan pang puntahan ay para na din sating kaligtasan dahil hindi naten alm kung ano pa
ang mangyayaree pag nanatili at naglakbay pa doon.
*Public Health(Kalusugang Pambayan)
- Public health is the science of protecting and improving the health of people and their communities.
This work is achieved by promoting healthy lifestyles, researching disease and injury prevention, and
detecting, preventing and responding to infectious diseases.
Halimbawa nman ditoo is ang COVID-19., sa paglaganap ng epidemyang ito sa buong bansa now its
only logical to control the movement of the people kayaa nga nagkaroon ng Lockdown sa bawat
bansa para mabilis na masugpo o mapagilan ang paglaganap ng virus na ito kasi pag pinagpagtuloy pa
ang paglalakbay sa loob at maging sa labas ng bansa sa mga panahong ito maaaring mas dumami pa
ang infected. For our public health mas mainam na makinig at sumunod na lng sa utos ng pamahalaan
dhil ito ay para din lng nman sa ating kaligtasan.

Shiela
Article lll
Bill of Rights
Sec 9
Private property shall not be taken for
public use without just compensation.
Pwede makuha ng Congress ang pribadong property sa pamamagitan ng pagpapasa ng titulo ng
property sa gobyerno
May kapangyayarihan ang gobyerno na kuhanin ang isang pribadong property para magamit ng
publiko kahit walang pahintulot ng may-ari
Halimbawa nito ay ang isang pribadong shooting range at isang farm na ginamit ng gobyerno para
maging airport traffic road
at Isa pang halimbawa sa pribadong pag mamay Ari Kung Ang iyong tahanan ay sakop sa pag gagawa
ng road widineng maari Kang bayaran . halimbawa pa dito ay Ang paggagawa NG mga buildings or
establishment like SM, Robinsons National high ways,roads pwede Kang magdeal na nakadepende sa
iyong amount Kung magkano .may rights ka ding tumanggi Kung sakaling mag offer sila sa iyong
property for used of public property.

Sheilamay
Section 12
FIRST (1)
ANY PERSON UNDER INVESTIGATION FOR THE COMISSION OF AN OFFENSE SHALL HAVE THE RIGHT
TO BE INFORMED OF HIS RIGHT TO REMAIN SILENT AND TO HAVE COMPETENT AND INDEPENDENT
COUNSEL PREFERBLY OF HIS OWN CHOICE. IF THE PERSON CANNOT AFFORD THE SERVICES OF THE
COUNSEL HE MUST BE PROVIDED WITH ONE. THESE RIGHTS CANNOT BE WAIVED EXCEPT IN WRITING
AND IN THE PRESENCE OF COUNSEL.
Sa Tagalog:
Ang Sino mang Tao na sinisiyasat dahil sa kanyang paglabag ay dapat magkaroon NG karapatang
mapatalastasan NG kaniyang karapatang magsawalang-kibo at magkaroon NG abogadong may sapat
na kakayahan at malaya na lalong kanais-nais Kung sya Ang may pili. Kung Hindi nya makakayanan
Ang paglilingkod NG abogado kinakailangang pagkalooban sya NG Isa. Hindi maiuurong ang mga
karapatang Ito maliban na Lang Kung nakasulat at sa harap NG abogado.
PALIWANAG:
*Kung atin Lang iintindihin at babasahin eh maliwanag Naman Ang nakasaad sa unang provision. Sino
mang Tao ay may Karapatan na kumuha NG sarili nyang abogado at Kung Wala ka Namang perang
pambayad sa abogado ay pagkakalooban ka ng Isa NG ating gobyerno. At higit bilang Tao bawal
mawala Ang karapatan na Ito.
*Pero wait a minute may pahabol, na Mababago Lang Ang karapatan Ito Kung nakasulat o sa harap ng
abogado.
*The RIGHT TO REMAIN SILENT Ang mga salitang Ito ay binanggit din sa unang provision na ano mang
iyong sasabahin ay gagamitin Laban sayo sa korte at makakasama sa kapakanan mo.
-Kaya dapat Hindi ka magsasabi NG Kung ano at magbibitaw NG Kung ano mang salita Kung ayaw
mong magamit Laban sayo sa korte.
* IF YOU ARE BEING ARRESTED DAPAT ALAM MO ANG KARAPATAN MO
-Una, dapat Alam mo ang rason Kung bakit ka aarestuhin Hindi Yung Basta Basta ka na Lang
aarestuhin na hndi mo alm Ang rason
-At pangalawa Kung ikaw ay iimbitahan para tanungin ay Ang una mong sasabihin o gagawin ay
kokonsulta ka muna sa iyong abogado. At Kung ikaw Naman ay pipilitin na imbitahan for questioning
ay nilalabag nila Ang nakasaad sa batas at Ang karapatan mo bilang Tao.
PAALALA LANG:
*Ang pamimilit ay maituturing na paglabag sa karapatan NG bawat Tao.
SECOND(2)
NO TORTURE, FORCE, VIOLENCE, THREAT, INTIMIDATION, OR ANY MEANS WHICH VITIATE THE FREE
WILL SHALL BE USED AGAINST HIM. SECRET DETENTION PLACES, SOLITARY, INCOMMUNICADO, OR
OTHER SIMILAR FORMS OF DETENTION ARE PROHIBITED.
Sa Tagalog:
Hindi sya dapat gamitan NG labis na pagpapahirap, pwersa, dahas, pananakot, pagbabanta, o ano
mang paraan na pipinsala sa kanyang malayang pagpapasya. Ipinagbabawal Ang mga lihim kulungan,
solitaryo, inkomunikado, o iba pang katulad NG anyo NG detensyon.
Paliwanag:
*Walang tayong karapatan na pahirapan o pagbantaan Ang buhay NG ibang Tao o NG Kung Sino man
dahil labag Ito sa batas.nakakulong man Yan o inaresto dahil sa kasalanan o dahil sa napagbintagan
*At Isa pa Wala tayong karapatan na saktan ng physical Ang mga taong nakadetained at mga inaresto.
Tao din sila nagkasala man sila o napagbintagan lamang.
* Ayon din sa pangalawang provision Mahigpit din na ipinagbabawal Ang lihim na detensyon, solitaryo
at inkomunikado.
-Dahil lahat NG Tao ay may Karapatan na Makita at makausap Ang kaniyang pamilya kaibigan at higit
Ang kanyang abogado.
TAKE NOTE
-Ang pagpapahirap at pagbabanta sa Sino man ay itinuturing na ILLEGAL NA AKSYON at labag sa batas.
*At Kung ikaw Naman ay aarestuhin o ikukulong eh dapat Alam mo ang mga karapatan mo:
-dapat ituring ka nila bilang Tao
- karapatan mong tumanggap NG bisita pamilya mo man Yan, kaibigan at higit Ang iyong abogado
- karapatan mong makakain NG maayos at magkaroon NG maayos na pananamit
THIRD(3)
ANY CONFESSION OR ADMISSION OBTAINED IN VIOLATION OF THIS OR SECTION 17 HEREOF SHALL BE
INADMISSIBLE IN EVIDENCE AGAINST HIM.
Sa Tagalog:
Hindi dapat tanggaping ebidensya Laban sa kanya Ang ano mang pagtatapat o pag-amin na nakuha
nang labag sa seksyong Ito o sa seksyong labing-pito.
Paliwanag:
*Hindi pwedeng gamiting ebidensya Ang ano mang pagtatapat o pag Amin na labag sa seksyong ito at
sa seksyong labing pito.
- dahil pano na Lang Kung Ang taong nagtapat o umamin eh hindi pala nagsasabi NG totoo at
nagsinungaling lamang.
TANONG:
Dapat bang gamitin Yung ebedinsya?
-Dapat ay Hindi dahil walang basehan o patunay Kung Yung tanong umamin o nagtapat ay nagsasabi
ba ng pawang katotohanan o kasinungalingan Lang pala. Kailangan muna NG maayos na basehan o
Kung nagsasabi ba sya NG totoo.
*Ayon sa SEKSYONG LABING PITO Hindi pwedeng pilitin Ang sino mang Tao na tumestigo Laban sa
kanyang sarili.
-Syempre Wala namang tetestigo para madiin Ang kanyang sarili sa nasabing krimen.
*Depende na Lang Kung Ang naakusahan ay biktima ng pananakot o pagbabanta na sasaktan ang
myembro ng kaniyang pamilya Kaya mapipilitan na tumestigo Laban sa kanyang sarili sa harap ng
korte.

Sheilamay
-HALIMBAWA na Lang eh Yung sa palabas na miracle 7 na Ang bida Doon ay si aga muhlach na Ang
ginawa Doon ay tinakot sya at pinagbantaan na sasaktan Ang kanyang anak Kung Hindi sya aamin sa
krimen na Alam Naman nyang Hindi nya ginawa. Subalit tumestigo pa Rin sya Laban sa kanyang sarili
sa harap NG korte dahil sa takot na may mangyareng masama sa kanyang anak.
LASTLY(4)
THE LAW SHALL PROVIDE FOR PENAL AND CIVIL SANCTIONS FOR VIOLATIONS OF THIS SECTION AS
WELL AS COMPENSATION TO THE REHABILITATION OF VICTIMS OF TORTURE OF SIMILAR PRACTICES
AND THEIR FAMILIES.
Sa tagalog:
Dapat magtadhana Ang batas NG mga kaparusahang penal at sibil sa mga paglabag sa seksyong Ito at
gayon din ang bayad pinsala at rehabilitasyon sa mga biktima NG labis na mga paghihirap o katulad
NG mga nakagawian, at sa kanilang mga pamilya.
PALIWANAG:
*Sino mang Tao na nagkasala at lumabag sa sekyong Ito ay dapat bigyang kapurasahan at karapat
dapat Lang na magbigay bayad pinsala sa mga biktima na sobrang pagpapahirap at sa pamilya nito.
- Syempre nararapat na Lang na parusahan Ang mga Tao na lumabag sa seksyong Ito dahil Sino man
ay walang karapatan na magpahirap o Sino man.
Kaparusahang penal o sibil
-legal na parusa na nakasaad at nakaayon sa batas.

Jessica
Article III Section 10
No law impairing the obligation of contract shall be passed.
In tagalog version ay
Hindi dapat mag patibay ng batas na sisira sa pananagutan ng mga kontrata.
Article III Section 10 ay tumutukoy Ito sa Freedom of Contract.
Now, Ang Tao ay maaaring pumasok sa mga kontrata at Hindi maaaring mangialam ang government
dito unless Yong kontrata ay labag sa batas o labag sa republic conscience.

Jessica
Halimbawa.
Nag invest ka ng pera tapos may pinirmahang kontrata ngunit lingid sayong kaalaman ay Ito pala ay
isang scam. So, ano Yong possibleng mangyari doon sa pera na ininvest? Ang mangyayari doon sa pera
is Hindi na sya mababawi Kasi Hindi na sya sakop ng batas na yon Kasi nga dahil doon sa pinirmahang
kontrata.

Jessica
Kung ba ga, Babaluktutin ang batas upang Hindi makasunod sa napagkasunduang kontrata.
At nagsasabi din na Ang kontrata ay isang obligasyon at ligal na papel kaya di dapat magpatibay ng
batas na sisira sa pananagutan ng mga Ito.
The end.

Aquilina
Good morning I will discuss the section 22 under the article III: The Bill of Rights
SECTION 22: No ex-post facto law or bill of attainder shall be enacted.
-In tagalog, hindi dapat mapatibay ng batas ex pot-facto law or bill of attainder.
Ex-post factolaw or bill of attainnder is the one that alters the rules of evidence and receives less
testimony than the law required at time of commission of the offense in order to convict the accused.
-So it means, na may mga pagkakataon na hindi sapat ang mga patoto kaysa sa batas na kinakailangan
ng komisyon upang makumbinsi ang nagkakasala.
Ex-post facto is literally means something done afterwards. Also, it is “retroactive” or affecting
something that is already happened so the word retroactive ay may bisa ng nakaraan na kung saan sa
sitwasyong nangyari na bago pa man maisakatuparan ang batas.
*Mga katangian ng ex-post facto law:
-Ito ay tumutukoy sa mga bagay na kriminal.
-Ito ay retroactive application.
-Gumagana ito sa pagkiling ng mga akusado.
*Retro-active application – is a law takes away or impairs vested rights acquired under existing law
and creates new obligations or imposes new duties on individuals. -A retroactive law attaches a new
and different legal effect to past transactions or considerations.
*Halimbawa ng ex-post facto law
-Ang isang bansa ay walang batas patungkol sa paggamit ng ipinagbabawal na gamot o droga sa taong
1997. Tas bigla naman nagkaroon ang gobyerno ng patakaran at magkaroon ng batas noong 1998 na
tuwirang nagsasabi o nagiimpose na illegal na paggamit ng droga at dapat ikulong o bigyan ng
kaparusahan ng mga gumamit nung ipinagbabawal na droga sa taong 1997.
-Based on the given example pwede bang parusahanan isang tao sa bagay na nagawa bago pa man
maisabatas ang krimen na kanyang nagawa?
-Basically hindi, sapagkat bawal magpataw ng kaparusahan sa isang tao kung wala pang batas na
nagdidikta na mali ang kanyang ginawa nung mga panahong iyon. Mapaparusahan ang isang tao sa
kanyang maling nagawa kung may batas na nagsasabi na, na mali ang kanyang ginawa sa panahong
ngunit kung wala pang batas ay hindi.
-Sa madaling salita, ang seksyon 22 ay tumutukoy sa batas na kung saaan bawal magkaroon ng isang
batas na magpaparusa sa isang tao na hindi naman bawal dati, bago pa man maisa-batas. Ito ay labag
sa karapatan sa karapatang pantao.

Ailyn
Section 16.
All persons shall have the right to a speedy disposition of their cases before all judicial, quasi-judicial,
or administrative bodies
2. Quasi-judicial is defined as an action by an administrative agency which ascertains certain facts,
hold hearings, weigh evidence, make conclusions from the facts as a basis for their official action, and
• exercises discretion of a judicial nature.
3. Unlike the right to speedy trial which applies only in criminal proceedings, the right to speedy
disposition of cases may be invoked in all cases, whether judicial, quasi-judicial, or administrative. The
right to speedy disposition of cases is broader than right to speedy trial
4.The section 16 of Article 3 Bill of Righs speaks of SPEEDY DISPOSITION OF CASE, ibig sabihin RIGHT
TO HAVE ONE’S CASE BE RESOLVED AS FAST AS POSSIBLE upang mapanatili ang karapatan ng mabilis
na justice o hustisya kung saan hindi dapat madelayed to those in need.
5. Ang ating batas ay merong protection para masiguro ang mabilisang action, sa lahat ng legal na
action and case na isasagawa, nagpoprovide ang ating 1987 constitution ng karapatan hindi lamang
para sa speedy trial kundi pati sa mabilis na judgement at paglutas ng kaso.
6. Ouestion: when the right be invoked?.
Answer: only after matapos ang trial of hearing of a cases.
7. The constitutional rights prohibits the delay which are:
1. unreasonable
2. arbitrary of random whim
3. oppresive
8. Question: What if the speedy disposition of cases is violated?
Answer: Doon sa mga nag-aalalang partido pwede clang magrequest ng dismissal of a case through
MANDAMUS. Ang MANDAMUS ay isang judicial remedy, a writ issued by a superior court
commanding the performance of a specified official act or duty (to do or refrain from doing). Ang
bawat akusado ay may karapatan sa angkop na process at sa mabilis na paglutas ng mga kaso at ang
matagal na delay sa pagresulba at pagterminate o pagtapos ng isang preliminary investigation will
result in the dismissal ng kaso laban sa akusado

Dara Aprilyn
Article III Section 7
The right of the people to information on matters of public concern shall be recognized. Access to
official records, and to documents, and papers pertaining to official acts, transactions or decisions, as
well as to government research data used as basis for policy development shall be afforded the
citizen, subject to such limitations as may be provided by law.
In tagalog:
Dapat kilalanin ang karapatan ng taong-bayan na mapagbatiran hinggil sa mga bagay bagay na may
kinalaman sa tanan. Ang kaalaman sa mga opisyal na rekord, at sa mga dokumento at papeles tungkol
sa mga opisyal na gawain, transaksyon, o pasya, gayon din sa mga datos sa pananaliksik ng
pamahalaan na pinagbabatayan ng patakaran sa pagpapunlad ay dapat ibigay sa mamamayan sa
ilalim ng mga katakdaang maaaring itadhana ng batas.
RIGHT TO INFORMATION
Sinasabi dito sa Section 7 na tayo, ang mga mamamayan ay may karapatang malaman ang kahit na
anong impormasyon na may kinalaman sa mga nangyayari sa ating bansa/ gobyerno. We should be
aware, dapat alam natin ang mga transaksyon at iba pang mga hakbang na gagawin o ginagawa ng
government.
For example: **nakita ko lang po ito sa isang fb page**
Nursery Rhyme (Johnny, Johnny Yes Papa)
Government, government “Yes papa?”
Stealing money “No papa”
Telling lies “No papa”
Open your files “ha ha ha"
Diba karapatan ng tao/mamamayan na malaman yung mga information na may kinalaman nga sa
government. at dapat ibigay kung anong nararapat para sa mga mamamayan. Pag sinabing ibigay, as
in lahat di nila pwedeng kuhanin o nakawin ang pera na dapat ay sa taong bayan. no to corruption or
what at tayo bilang mamamayan kailangang aware tayo sating karapatan na may kinalaman sa
government
Pasok din dito ang Executive Order No. 02 series of 2016 na nilagdaan ni Pangulong Rodrigo Duterte
which is the Freedom of Information (FOI)
-It is the right enshrined in our fundamental law.
The FOI in the Philippines covers all the government offices in Executive Branch. Meaning lahat,
required ito sa lahat ng executive department agencies, bureaus and offices na ilantad o ipakita ang
kanilang public records at iba pang mga impormasyon na hinihingi ng mga mamamayan
This includes the public's RIGHT TO KNOW the public officials and employees Statement of Assets
Liabilities Net worth (SALN) , financial and business interest.
For example. Ang mga teacher, diba every year silang nag a update ng kanilang SALN kung saan doon
nakatala kung ano ang kanilang mga ari arian na naipundar it's either Personal and Real Properties
Pag sinabing Personal Properties tinutukoy nito ay mga gadgets at sasakyan (tangible) at ang
Real Properties naman Ex. Bahay at lupa (intangible)
ang Liabilities (tumutukoy sa mga pagkakautang o loans)
Public Concern
-it refers to a matter of political, social or other concern to the community
*so meaning importanteng malaman ang mga bagay na may kinalaman sa ating community (for the
common good)
What is Official Records
-it refers to any information, files and documents na narecieve o na produce ng isang public officer o
employee
Why should official records of the government be accessible to the public
- to guarantee an open society in which everyone has access to information about the work done by
the government
*kase nga po karapatan nila yon, karapatan nila malaman yung official records ng government para
malaman kung ang lahat ba ng actions or decisions na ginagawa ng government ay effective at kung
malaki ba naitutulong sating bansa. Kailangan lahat ng ginagawa nilang actions ay documented at
dapat ang mga tao ay aware dito para maprotektahan nila ang kanilang karapatan.
Public Documents
-are those which are available to the public. It includes : Public records, deeds,some power of
attorney,property records
Halimbawa: Affidavit of Admission of Paternity
*Ito ay kailangan kapag hindi kasal ang isang babae at lalake tas nagkaron sila ng anak. Ito ay bilang
patunay na siya (ang lalaki) ang ama ng bata. Attorney ang gagawa nito at syempre kailangan din ng
pirma ng Attorney na gumawa