پرش به محتوا

غلامحسین ساعدی

ویکی‌پدیادان، آچیق بیلیک‌لیک‌دن
غلامحسین ساعدی
آدغلامحسین ساعدی
قیسا بیلگیخیاولی یازیچی
دوْغوم تاریخچیلله، ۱۳۱۴
تبریز
اؤلوم تاریخآذر، ۱۳۶۴
پاریس
اؤلوم سببیمعده و باغیرساقلاریندان قان‌آخماق
آیری آدلارگوهرمراد

غُلامحُسین ساعِدی (دوغوم: ۱۳ چیلله، ۱۳۱۴-اؤلوم: ۲ آذر، ۱۳۶۴) تانینمیش تبریزلی یازیچی. 16 یاشیندان یازیچیلیغا باشلادی، نوماییشنامه و داستان یازماق ساعدی‌نین ان اؤنملی چالیشدیغی ساحه‌دیر.[۱] ساعدی میلّی حؤکومت زامانی ایبتیدایی اوخولدا درس اوخويوردو و دونه‌لرله بۇ دورده آذربایجان تۆرکجه‌‌سینده آلدیغی اویرتیمی موثبت خاطیرلاییردی.[۲] ساعدی و آیری بیر یازیچی‌لار من جمله بهرام بیضایی و اکبر رادی فارس دیلینین نوماییشنامه‌سین متحوّل اله‌دیلر. ساعدی ایکی ایل مودتینده فرانسه ده یاشادی. او فرانسه‌ده وطن سئوگیسی ایله یاشاییردی و یالاندان وطن قاورامین دیللرینه گتیرنلره بئله یازیر:

"بوردا هر بیر جونجه باخیرام ایرانی نیجات وئرمک ایدیعاسیندا اولانلار توپلاشیبلار و هامیسی بیربیریندن ابله و بیربیریندن میندار. دوزون ایسته‌سه‌نیز هامیدان کسیلمیشم و اؤلوملوق ائتدیگیم ائوده بوتون آنلاریمدا نیفرت ایله ال به یاخایام"[۳][۴]

یاشاییش

[دَییشدیر]

غلامحسین ساعدی، تاخما آدلا گوهرمراد 1314-جی ایلده تبریز شهرینده دونیایا گلدی. 1323-جو ایلده تبریزین بدر اوخولونو و 1329-جو ایلده منصور دبیریستانینا گیردی. 1330-جو ایل ساعدی‌نین سیاسی چالیشمالاری‌نین باشلانیشی ایدی. 1331-جی ایلده "فریاد"، "صعود" و "جوانان آذربایجان" آدلی گونده‌لیکلرین سوروملوسوایدی و بۇ اوچ گونده‌لیکدن باشقا، "دانش آموز" گونده‌لیگینده‌ده یازیلارین یاییردی. 1332-جی ایلده، قویروق دوغانین 28-ده باش وئرن کودتادان سوْنرا توتاقلاندی و نئچه آیلیق دوستاقلاندی. 1324-جو ایلده تبریزین طیب فاکولتاسینا گیردی و گلن ایلی "سخن" آدلی درگی ایله امکداشلیغا باشلادی. بۇ ایلدن اعتیباره نوماییشنامه و قیسا حیکایه یازماغا باشلادی. 1341-جی ایلدن "کتاب هفته" و "آرش" درگیلریله امکداشلیغا باشلادی و 1346-1342-جی ایللری ساعدی‌نین ان محصولدار ایللری ایدی. ساعدی ایرانین آیدینلیق فضاسی‌نین یارادانلاری‌نین بیریدیر. 1353-جو ایلده بیر نئچه یازیچیلارین یاردیم ایله "الفبا" درگیسی‌نی یایماغا باشلادی.[۵] ساعدی 1364-جو ایل، آذر آیی‌نین 2-ده، معده و باغیرساقلاریندا قان‌آخما ندنیندن دونیاسین دَییشدی و فرانسه ده، پرلاشز قبریستانلیغیندا، صادق هدایت‌ین یانیندا دفن اوْلوندو.[۶]

یارادیجیلیق

[دَییشدیر]
ساعدی‌نین اوشاقلیغی
سولدان ساغا: ساعدی، كشاورز، نصیریان، جعفر والی و...

داستان

[دَییشدیر]
  • مرغ انجیر (1335)
  • خانه‌های شهر ری (1336)
  • گدا (1341)
  • عزاداران بیل (1343)
  • دندیل (1345)
  • واهمه‌های بی نام و نشان (1346)
  • ترس و لرز (1347)
  • توپ (1347)
  • شب نشینی با شکوه (1349)
  • کور و گهواره (1356) .

نوماییشنامه

[دَییشدیر]
  • لیلاج (1336)
  • قاصدک‌ها (1338)
  • کار با فکها در سنگر (1338)
  • شان فریبک (1340)
  • کلاته گل (1340)
  • عروسی (1341)
  • ده لال بازی (1342)
  • انتظار (1343)
  • بهترین بابای دنیا (1344)
  • چوب به دستان ورزیل (1344)
  • پنج نمایشنامه از انقلاب مشروطیت (1345)
  • خانه روشنی (1346)
  • دیکته و زوایه (1347)
  • فصل گستاخی (1348)
  • پرواربندان ( 1348)
  • وای بر مغلوب (1349)
  • چشم در برابر چشم (1350)
  • عاقبت قلمفرسایی (1354)
  • آی با کلاه (1357)
  • جانشین (1357)
  • ماه عسل (1357)
  • و ماه نمی‌شنویم (1357) .

مونولوگ

[دَییشدیر]
  • ایلخچی (1342)
  • اهل هوا (1345)
  • خیاو، یا، مشکین شهر (کعبه ییلاقات شاهسون)

اثرلرینه چکیلن فیلملر

[دَییشدیر]

ساعدی‌نین یازدیقلاری اساسیندا چکیلن فیلملر بۇنلاردان عیبارتدیر [۶]:

  • گاو (اینک)- یؤنتمن: داریوش مهرجویی، 1348
  • آرامش در حضور دیگران (آیریلارین حوضوروندا آرامیش)- یؤنتمن: ناصر تقوایی، 1349
  • دایره‌ی مینا (مینا دایره‌سی)-یؤنتمن: داریوش مهرجویی، 1353

خاطیرلاما

[دَییشدیر]

هر ایل ساعدی‌نین ایل دؤنومونده دوستلاری و اثرلرین سئونلر، اونون حایات یولداشی ایله بیرلیکده پرلاشز قبریستانلیغیندا حاضیر اوْلوب، ساعدی‌نی خاطیرلاییرلار.[۷]

ساعدی‌نین آدینا اؤدول

[دَییشدیر]

آذرتورک آدلی کولتورل قوروم طرفینده، ادبیات اؤدولو 1387-جی ایلدن اعتیبارا، غلامحسین ساعدی‌نین یئتمیش بئشینجی آد گونو موناسیبت ایله بۇ یازیچی آدی ایله آدلاندیریلدی.[۸]

قایناقلار

[دَییشدیر]
  1. ^ ketabnak.com. (فارسجا) غلامحسین ساعدی. ketabnak.com. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-۰۲-۳.
  2. ^ کاوه عبدالحسینی. (فارسجا) غلامحسین ساعدی(گوهرمراد). anthropology.ir. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-۰۲-۳.
  3. ^ مهستی شاهرخی. (فارسجا) غلامحسين ساعدي، آخرين روزها در پاريس. rezahamraz.com. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-۰۲-۳.
  4. ^ اينجا هر گوشه را نگاه ميكنم مدعيان نجات ايران جمع شده اند و همه از همگان و يكي از يكان ابله تر و كثافت تر. راستش را بخواهي از همه بريده ام و در خانه اي كه مثلا مردگي ميكنم مدام با نفرت دست به گريبانم.
  5. ^ محمدرضا بیگی. (فارسجا) غلام‌حسین ساعدی. dibache.com. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-۰۲-۳.
  6. ^ ۶٫۰ ۶٫۱ daneshnameh.roshd.ir. (فارسجا) غلامحسین ساعدی. daneshnameh.roshd.ir. یوخلانیلیب ۲۰۱۳-۰۲-۳.
  7. ^ radiofarda.com (۲۹ قیروو ۱۳۸۴). (فارسجا) بیستمین سالگرد درگذشت نویسنده معاصرغلامحسین ساعدی در پاریس برگزار شد. radiofarda.com. یوخلانیلیب ۲۳ نوامبر ۲۰۱۰.
  8. ^ azarturkfound.com. (فارسجا) راخوان اولین دوره جایزه ادبی آذرترک. azarturkfound.com. یوخلانیلیب ۲۳ نوامبر ۲۰۱۰.