Jump to content

Sasao a Celebiko

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Celebiko
Heograpiko a
pannakaiwarwaras
Sulawesi
Lingguistika a pannakaidasigAustronesio
Glottologcele1242

Ti sasao a Celebiko ket dagiti naisingasing ngem saan a nasayaat a nasuportaran a grupo ti sasao a Malayo-Polinesio a naisasao idiay isla ti Sulawesi, daytoy ket dati a nailetra a kas Celebes. Daytoyton ti kadakkelan a pamilia dagiti pagsasao iti dayta nga isla.

Dagiti pagsasao

[urnosen | urnosen ti taudan]

Indasig ni David Mead (2003a:125) ti sasao a Celebiko a kas dagiti sumaganad.

Akinruar a pannakaikabagian

[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Sulawesi ket addaan kadagiti nadumaduma nga agsmang dagiti pagsasao. Dagiti pamilia ti amianan—Gorontalo, Sangiriko, ken sasao a Minahasan—ket addaan iti sistema ti pannakailinia nga Austronesio ti sintaksis a kadawyan kadagiti pagsasao ti Filipinas ken Borneo, ken nakonstrukto manen para iti proto-Malayo-Polinesio.

Dagiti pagsasao ti tengnga ken abagatan ti isla ket napukawdan daytoy a sistema. Inbagbagada Wouk ken Ross (2002) manipud iti daytoy a ti Sulawesi ket isu idi ti tengnga ti pannakaiwarwaras para iti grupo dagiti pagsasao a makibinningay iti daytoy a pannakapukaw, a tinawtawaganda iti Nuklear a Malayo-Polinesio. Binaybay-anda ti Gorontalo, Sangiriko, ken Minahasan iti ruar ti Nuklear a Malayo-Polinesioda, ken dagiti sabalia nadumaduma a pamilia ti Sulawesi a kas dagiti nangruna a sanga ti Nuklear a Malayo-Polinesio. Da Adelaar ken Himmelmann (2005) ad-aduda pay a mapmapan ken idasigda ti Gorontalo, Sangiriko, ken Minahasan a kas sasao a Filipino, a ti Gorontalo iti sanga ti "Kalatakan a Tengnga a Filipino" a maikuyog ti Tagalog.

Pangbalbaliw iti uni

[urnosen | urnosen ti taudan]

Inlista ni David Mead (2003a:125) dagiti sumaganad a panagbalbaliw ti uni para iti Celebiko ken dagiti sugrupona.

1. Proto-Malayo-Polinesio iti Proto-Celebiko

  • *C1C2 > *C2 (C1 not nasal)
  • *h > Ø
  • *d > *r
  • *ay, *-ey > *e
  • *-aw, *-ew > *o
  • *j > *y, Ø

2. Proto-Celebiko iti Proto-Akindaya a Celebiko

3. Proto-Akindaya a Celebiko iti Proto-Saluan–Banggai

  • *-awa- > *oa
  • *-b, *-g > *p, *k
  • *q > *ʔ

4. Proto-Akindaya a Celebiko iti Proto-Akin-abagatan a daya a Celebiko

  • *-w- > Ø
  • *s > *s, *h
  • *Z > *s
  • *ñ > n
  • *b > *b, *w

5. Proto-Akin-abagatan a daya a Celebiko iti Proto-Bungku–Tolaki

  • *q > *ʔ
  • *w- > *h
  • *ʀ > Ø immuna ken mairaman iti *i

6. Proto-Akin-abagatan a daya a Celebiko iti Proto-Muna–Buton

  • *w > Ø
  • pagtungpalan a pannakapukaw ti konsonante (?)

Dagiti nota

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  • K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Routledge, 2005.
  • Mead, David. 2003a. "Evidence for a Celebic supergroup." In Issues in Austronesian historical phonology, John Lynch (ed.). pages 115-141. Pacific Linguistics 550. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University.
  • Mead, David. 2003b. "The Saluan-Banggai micro group of eastern Sulawesi." In Issues in Austronesian historical phonology, John Lynch (ed.). pages 65–86. Pacific Linguistics 550. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University.
  • Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.