Finaliści tenisowych turniejów wielkoszlemowych
Finaliści turniejów wielkoszlemowych – poczet tenisistów, którzy grali w finałach turniejów Wielkiego Szlema.
Na przełomie 1924 i 1925 roku Międzynarodowa Federacja Tenisowa (wówczas Międzynarodowa Federacja Tenisa Ziemnego) podjęła decyzję, by rozgrywać cztery najważniejsze turnieje w roku (majors), które miałyby stanowić tenisowego Wielkiego Szlema. W skład szlema weszły: mistrzostwa Australazji, mistrzostwa Francji (do tego czasu dostępne tylko dla członków francuskich klubów tenisowych), mistrzostwa Wielkiej Brytanii i mistrzostwa Stanów Zjednoczonych. W sezonie 1925 po raz pierwszy zawodnik z każdego państwa miał prawo wystartować w czterech wymienionych turniejach.
Od tej pory rozgrywano cztery turnieje wielkoszlemowe, z wyjątkiem kilku sytuacji. W czasie II wojny światowej nie odbywały się zmagania w Melbourne, Paryżu i Londynie; w 1986 nie miało miejsca Australian Open (ze względu na zmiany daty w kalendarzu turniejowym, w 1977 miały miejsce dwie edycje); z powodu pandemii COVID-19 w 2020 nie rozegrano Wimbledonu i na US Open nie odbyły się zmagania w grze mieszanej; ponadto w latach 1970–1985 w Australii nie rozgrywano turnieju mikstów.
Kolejnym problemem był fakt rozgrywania jednego z turniejów w Australii w terminie zbliżonym do świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Wielu utytułowanych tenisistów nigdy nie dotarło na antypody, między innymi William Larned, William Tilden, René Lacoste, Henri Cochet, Bobby Riggs, Jack Kramer, Manuel Santana, a niektórzy zagrali tam tylko raz w życiu (Jaroslav Drobný, Ilie Năstase, Björn Borg). Podróż statkiem na półkulę południową z Europy zajmowała około czterdziestu pięciu dni, dodatkowo w tych zawodach proponowano najniższe nagrody finansowe.
Australijczyk Jack Crawford w 1933 roku został pierwszym człowiekiem, który w jednym roku zagrał w finałach wszystkich turniejów wielkoszlemowych.
Fred Perry jest jedynym tenisistą, który wygrał cztery turnieje wielkoszlemowe, grając po raz pierwszy w finale każdego z nich.
Pierwszym mężczyzną, który wygrał wszystkie turnieje wielkoszlemowe w jednym roku, był Don Budge w 1938. Australijski tenisista Rod Laver dokonał tego dwukrotnie, w latach 1962 i 1969. Rod Laver, Roy Emerson, Novak Đoković i Rafael Nadal są jedynymi tenisistami w dziejach, którzy każdy turniej wielkoszlemowy wygrali przynajmniej dwukrotnie.
Najwięcej mistrzostw wielkoszlemowych – dwadzieścia cztery – posiada w swoim dorobku Novak Đoković.
Innym rekordzistą jest Rafael Nadal, który 11 czerwca 2017 został pierwszym mężczyzną w dziejach, który zwyciężył w jednym turnieju wielkoszlemowym (French Open) dziesięć razy[1]. Hiszpański tenisista poprawił ten rekord w 2022, zwyciężając we francuskim turnieju po raz czternasty.
W 1968 rozpoczął się okres ery open, kiedy tenis stał się sportem zawodowym i do rywalizacji dopuszczono profesjonalistów. Obecnie turnieje wielkoszlemowe są najważniejszymi w kalendarzu tenisowym i poza wyjątkowymi sytuacjami występują w nich wszyscy najwyżej notowani zawodnicy na świecie. Pierwszy z nich, Australian Open, rozgrywany jest w drugiej połowie stycznia w Melbourne Park w Melbourne (nawierzchnia twarda). French Open ma miejsce na przełomie maja i czerwca na Stade Roland Garros w Paryżu (nawierzchnia ziemna). Trzeci turniej (Wimbledon) odbywa się na przełomie czerwca i lipca na kortach All England Lawn Tennis and Croquet Club w Londynie (nawierzchnia trawiasta). Ostatni turniej jest rozgrywany w USTA Billie Jean King National Tennis Center w Nowym Jorku na przełomie sierpnia i września (nawierzchnia twarda).
Poczet finalistów turniejów wielkoszlemowych
[edytuj | edytuj kod]Legenda
[edytuj | edytuj kod]| Symbol | Znaczenie |
| (NWS) | Niekalendarzowy Wielki Szlem |
| (KWS) | Karierowy Wielki Szlem |
| Klasyczny Wielki Szlem | |
| występ we wszystkich finałach wielkoszlemowych w jednym roku | |
| zwycięstwo w trzech finałach wielkoszlemowych w jednym roku |
1925–1968
[edytuj | edytuj kod]
1968–2024
[edytuj | edytuj kod]
Występy we wszystkich finałach wielkoszlemowych
[edytuj | edytuj kod]Wykaz tenisistów, którzy od 1925 roku wystąpili przynajmniej po jednym razie w finale każdego z turniejów wielkoszlemowych. W tabeli podane są lata, w których zawodnicy wystąpili w finale danych zawodów po raz pierwszy. Czcionka pogrubiona oznacza zwycięstwo w tym finale, a czcionka zwykła – przegraną.
| Zawodnik |  Australian Open
|
 French Open
|
 Wimbledon
|
 US Open
|
| Jean Borotra
|
1928 | 1925 | 1925 | 1926 |
| Jack Crawford
|
1931 | 1933 | 1933 | 1933 |
| Fred Perry
|
1934 | 1935 | 1934 | 1933 |
| Don Budge
|
1938 | 1938 | 1937 | 1936 |
| Frank Sedgman
|
1949 | 1952 | 1950 | 1951 |
| Ken Rosewall
|
1953 | 1953 | 1954 | 1955 |
| Lew Hoad
|
1955 | 1956 | 1956 | 1956 |
| Rod Laver
|
1960 | 1962 | 1959 | 1960 |
| Roy Emerson
|
1961 | 1962 | 1964 | 1961 |
| Fred Stolle
|
1964 | 1965 | 1963 | 1964 |
 Ivan Lendl
|
1983 | 1981 | 1986 | 1982 |
 Stefan Edberg
|
1985 | 1989 | 1988 | 1991 |
| Jim Courier
|
1992 | 1991 | 1993 | 1991 |
| Andre Agassi
|
1995 | 1990 | 1992 | 1990 |
 Roger Federer
|
2004 | 2006 | 2003 | 2004 |
 Rafael Nadal
|
2009 | 2005 | 2006 | 2010 |
 Novak Đoković
|
2008 | 2012 | 2011 | 2007 |
| Andy Murray
|
2010 | 2016 | 2012 | 2008 |
Wygrana w czterech turniejach wielkoszlemowych
[edytuj | edytuj kod]Wykaz tenisistów, którzy wygrali wszystkie turnieje wielkoszlemowe przynajmniej jeden raz w karierze wraz z przegranymi przez nich finałami. Czcionka pogrubiona oznacza finał wygrany, a czcionka zwykła finał przegrany. Dodatkowo podano informacje na temat wygranych przez zawodników turniejów kończących sezon i zdobytych medali olimpijskich.
- Wielki Szlem – zwycięstwo w czterech turniejach wielkoszlemowych
- Super Szlem – zwycięstwo w czterech turniejach wielkoszlemowych, ATP Finals i zdobycie medalu olimpijskiego
- Złoty, Srebrny, Brązowy... – zdobycie jednego z medali olimpijskich w grze pojedynczej
- Klasyczny... – wygranie turniejów w jednym roku kalendarzowym
- Niekalendarzowy... – wygranie czterech turniejów wielkoszlemowych po kolei, ale nie w jednym roku kalendarzowym
- Karierowy... – wygranie turniejów przynajmniej raz w ciągu całej kariery.
Największym osiągnięciem, jakie można zdobyć, jest Złoty Klasyczny Super Szlem, to znaczy wygranie Australian Open, French Open, Wimbledonu, US Open, złotego medalu igrzysk olimpijskich i mistrzostwa ATP w jednym roku kalendarzowym. Nikt w dziejach tego nie dokonał.
Nie wszyscy zawodnicy występowali na letnich igrzyskach olimpijskich, ponieważ rozgrywki tenisowe odbywały się tam od 1896 do 1924 roku i ponownie od 1988. Turniej kończący sezon, ATP Finals, rozgrywany jest regularnie od 1970 roku.
| Zawodnik | Australian Open
|
French Open
|
Wimbledon
|
US Open
|
Dodatkowe informacje |
| Fred Perry
|
1934, 1935 | 1935, 1936 | 1934, 1935, 1936 | 1933, 1934, 1936 | Karierowy Wielki Szlem (French Championships 1935) |
| Don Budge
|
1938 | 1938 | 1937, 1938 | 1936, 1937, 1938 | Karierowy Wielki Szlem (French Championships 1938) Niekalendarzowy Wielki Szlem (1937-1938) Klasyczny Wielki Szlem (1938) |
| Rod Laver
|
1960, 1961, 1962, 1969 | 1962, 1968, 1969 | 1959, 1960, 1961, 1962, 1968, 1969 | 1960, 1961, 1962, 1969 | Karierowy Wielki Szlem (U.S. National Championships 1962) Klasyczny Wielki Szlem (1962) Klasyczny Wielki Szlem (1969) |
| Roy Emerson
|
1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967 | 1962, 1963, 1967 | 1964, 1965 | 1961, 1962, 1964 | Karierowy Wielki Szlem (Wimbledon 1964) |
| Andre Agassi
|
1995, 2000, 2001, 2003 | 1990, 1991, 1999 | 1992, 1999 | 1994, 1995, 1999, 2002, 2005 | mistrzostwo ATP 1990 złoty medal IO Atlanta 1996 Złoty Karierowy Super Szlem (French Open 1999) |
| Roger Federer
|
2004, 2006, 2007, 2009, 2010, 2017, 2018 | 2006, 2007, 2008, 2009, 2011 | 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2012, 2014, 2015, 2017, 2019 | 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2015 | mistrzostwo ATP 2003, 2004, 2006, 2007, 2010, 2011 srebrny medal IO Londyn 2012 Karierowy Super Szlem (French Open 2009) Srebrny Karierowy Super Szlem (IO 2012) |
| Rafael Nadal
|
2009, 2012, 2014, 2017, 2019, 2022 | 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2017, 2018, 2019, 2020, 2022 | 2006, 2007, 2008, 2010, 2011 | 2010, 2011, 2013, 2017, 2019 | złoty medal IO Pekin 2008 Złoty Karierowy Wielki Szlem (US Open 2010) |
| Novak Đoković
|
2008, 2011, 2012, 2013, 2015, 2016, 2019, 2020, 2021 | 2012, 2014, 2015, 2016, 2021, 2023 | 2011, 2013, 2014, 2015, 2018, 2019, 2021, 2022, 2023, 2024 | 2007, 2010, 2011, 2012, 2013, 2015, 2016, 2018, 2021, 2023 | mistrzostwo ATP 2008, 2012, 2013, 2014, 2015 złoty medal IO Paryż 2024 Niekalendarzowy Wielki Szlem (2015–2016) Złoty Karierowy Super Szlem (IO 2024) |