Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni w Solwyczegodsku
nr rej. 2910052000 | |
Remontowany sobór klasztorny, stan ze stycznia 2011 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Kościół | |
Rodzaj klasztoru |
męski |
Eparchia | |
Klauzura |
nie |
Obiekty sakralne | |
Sobór |
Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni |
Fundator |
Siemion, Jakow i Grigorij Stroganowowie |
Styl | |
Materiał budowlany | |
Data budowy |
1688–1693 |
Data zamknięcia |
po 1917 |
Data reaktywacji |
nie reaktywowany |
Położenie na mapie obwodu archangielskiego | |
Położenie na mapie Rosji | |
61°19′58″N 46°55′35″E/61,332778 46,926389 |
Monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni – nieczynny męski klasztor prawosławny w Solwyczegodsku.
Monaster został założony w 1565 z inicjatywy Siemiona, Jakowa i Grigorija Stroganowów. Do 1570 wznieśli oni dla wspólnoty pierwszą, drewnianą cerkiew pod wezwaniem Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni[1]. W latach 1688–1693 na miejscu zniszczonej w pożarze cerkwi powstał kamienny sobór pod tym samym wezwaniem. Była to kolejna fundacja rodziny Stroganowów, która traktowała wzniesienie świątyni jako podkreślenie swojej potęgi i bogactwa (podobnie jak inna cerkiew Solwyczegodska, sobór Zwiastowania)[1]. W 1712 miało miejsce poświęcenie gotowego obiektu[1]. Budynek był wzniesiony w stylu baroku moskiewskiego ze specyficznymi cechami wszystkich obiektów fundowanych przez Stroganowów (m.in. cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Niżnym Nowogrodzie, sobór Trójcy Świętej w Wierchoturiu)[1]. Sobór zbudowano z cegły, z bogatą dekoracją rzeźbiarską z białego kamienia, i zwieńczono pięcioma kopułami, na których znajdowały się złocone krzyże[2]. Część portali zdobiących drzwi cerkwi została pozłocona[2]. W zdobieniach wykorzystano motyw winorośli, który następnie powtórzono w ikonostasie we wnętrzu obiektu[2]. Inspiracją dla architektury cerkwi mogła być, obok baroku moskiewskiego, tradycja baroku holenderskiego (istnieje nawet teza o sprowadzeniu przez Stroganowa artystów holenderskich do pracy nad budowlą)[2]. Grigorij Stroganow, wznosząc sobór, pragnął przyczynić się do powstania budowli jeszcze wspanialszej niż sobór Zwiastowania w Solwyczegodsku, zbudowany na koszt jego przodków[3].
W 1693 w Moskwie zespół artystów kierowany przez Grigorija Iwanowa wykonał dla soboru siedmiorzędowy ikonostas[4]. Ikony napisał Stiepan Narykow, który uczył się malarstwa w krajach Europy zachodniej, stąd wykonane przez niego wizerunki świętych nie przypominają tradycyjnych dla ikonografii wschodniosłowiańskiej przedstawień[4]. W soborze Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni funkcjonowało pięć ołtarzy: Gruzińskiej Ikony Matki Bożej, Wszystkich Świętych, Objawienia Pańskiego, św. św. Antoniego i Teodozjusza Pieczerskich oraz św. Mitrofana z Woroneża[4]. Pierwotnie obok soboru znajdowała się dzwonnica (niezachowana do naszych czasów), zaś w jej najbliższym sąsiedztwie chowano uważanych w okolicy za świętych jurodiwych[4]. Cały kompleks monasterski otaczał mur[4].
Już po kilku latach po otwarciu soboru monaster Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni spłonął, został jednak natychmiast odbudowany[4].
Monaster w Solwyczegodsku został zlikwidowany po rewolucji październikowej, a jego ostatni przełożony, archimandryta Teodozjusz (Sobolew), rozstrzelany w Koriażemskim Monasterze św. Mikołaja[5]. Do dnia dzisiejszego z kompleksu budynków klasztornych przetrwał jedynie opuszczony po 1917 sobór.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- I. Bartieniew, W. Fiodorow, Architiekturnyje pamiatki russkogo siewiera, Iskusstwo, Moskwa–Leningrad 1968
- A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5