Przejdź do zawartości

6 Dywizja Piechoty (II RP)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
6 Dywizja Piechoty
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

9 maja 1919[1]

Rozformowanie

20 września 1939

Tradycje
Kontynuacja

6 Brygada Powietrznodesantowa

Dowódcy
Pierwszy

płk Franciszek Latinik

Ostatni

gen. bryg. Bernard Mond

Działania zbrojne
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Równem (3-8 VII 1920)
bitwa pod Korcem (VII 1920)
bitwa pod Krasnem (15-17 VIII 1920)
kampania wrześniowa
bitwa pod Tomaszowem (17–20 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Kraków[2]-Wadowice-Tarnów
Okręg Korpusu Nr V

Rodzaj wojsk

Piechota

Podległość

6 Armia (1920)
DOK V (1921-1926)
M.S.Wojsk. (1926-1939)
Armia „Kraków” (1939)

Skład

12 pułk piechoty
16 pułk piechoty
20 pułk piechoty
6 pułk artylerii lekkiej

Sztab 6 DB w Krakowie (styczeń 1921)
6 DP w 1938

6 Dywizja Piechoty (6 DP) – wielka jednostka piechoty Wojska Polskiego II RP.

Formowanie dywizji rozpoczęto 9 maja 1919. Jej pułki brały udział w walkach z wojskami ZURL w Małopolsce Wschodniej. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej wiosną 1920 dywizja stacjonowała w rejonie Mińska i stanowiła odwód armii. Od połowy maja toczyła boje w rejonie MińskMołodeczno. W czerwcu przerzucono ją na Ukrainę do składu 2 Armii. Tam walczyła pod Emilczynem, Równem, Dubnem i Brodami. W sierpniu już w składzie 6 Armii broniła Lwowa, a potem wzięła udział w polskiej kontrofensywie.
Po zawarciu traktatu ryskiego dywizja przeszła na etat pokojowy. W okresie II RP dowództwo dywizji stacjonowało w Krakowie. W jej skład w 1923 wchodziły: 12., 16. i 20 pułk piechoty[3].
W czasie kampanii wrześniowej dywizja walczyła w składzie Armii „Kraków”. 1 września walczyła pod Pszczyną, 2 września została rozbita przez niemiecką 5 DPanc. Jej 12 pułk piechoty współdziałał z 10 Brygadą Kawalerii na Podhalu. Po odtworzeniu w okolicach Bochni walczyła o przebicie się nad Dunajcem pod Biskupicami, a następnie pod Biłgorajem. W I bitwie tomaszowskiej przebiła się pod Werchratę. Skapitulowała 20 września pod Cieszanowem[4].

6 Dywizja Piechoty w latach 1919–1921

[edytuj | edytuj kod]

9 maja 1919 w Galicji Zachodniej rozpoczęto organizację 6 Dywizji Piechoty w składzie:

W latach 1919–1920 dywizja uczestniczyła w wojnie polsko-ukraińskiej o Małopolskę Wschodnią i wojnie polsko-bolszewickiej, w czasie której odznaczyła się szczególnym męstwem w bojach toczonych z oddziałami 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego. Do historii przeszły jej zwycięskie bitwy pod Jelnicą, Zamoszem, Szpanowem, Klewaniem, Dubnem i Jarosławiczami. Za bohaterstwo wykazane w nich 54 oficerom i żołnierzom nadano Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari i 633 Krzyży Walecznych[5].

Obsada personalna dowództwa dywizji w okresie VIII–X 1920[6]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowódca dywizji gen. ppor. Mieczysław Linde
Szef sztabu rtm. Jan Pryziński
mjr szt. gen. Stanisław Miniewski (IX)
Oficer ordynansowy ppor. Józef Matecki
Oficer ordynansowy ppor. Tadeusz Wróbel
Szef oddziału organizacyjno-materialnego kpt. Karol Strusiewicz
Referent informacyjny por./kpt. Jan Keller
Oficer oświatowy ppor. Tadeusz Kiełbiński
Referent operacyjny por, Jan Hajost
Oficer oddziału por. Jan Wojciechowski
Oficer gazowy ppor. Zbigniew Kasiński
Referent materialny kpt. Stanisław Kempski
Oficer rozdzielczy por. Józef Rogowski
Referent uzbrojenia por, Joachim Boruta
Oficer sł. uzbrojenia por./kpt. Edmund Zyzak
Referent zdobyczy ppor. Ignacy Ejsmont
Referent jeńców ppor. Ignacy Karandyszowski
Oficer ds. jeńców ppor. Ludwik Czerny
Szef adiutantury por. ad. szt. Stefan Mojżyszek
Referent personalny ppor. Władysław Welc
Szef łączności ppor. Witold Langenfeld
por. Gustaw Dyduszyński
Referent techniczny por./mjr Ignacy Landau
Szef intendentury por. rach. Franciszek Szczepański
Oficer szefostwa por. Milasowicz ? (od 1IX)
Szef sanitarny mjr lek. Czesław Wincz
Adiutant ppor. san. Marcin Knobel
Dywizyjny lekarz weterynarii rtm. lek. wet. Adam Ziarkiewicz
Proboszcz dywizji ks. Bruno Janiewski
Kierownik sądu polowego mjr KS dr Samuel Gleich
Sędzia śledczy por. KS Roman Kuratów-Kuratowski
Sędzia śledczy ppor. KS Tadeusz Grudziński
Sędzia śledczy ppor. KS dr Maksymilian Roman
Sędzia śledczy ppor. KS Konrad Kowalewski
Sędzia śledczy ppor. dr Edmund Kuhnberg
Sędzia śledczy ppor. Ignacy Kuc
Kierownik kancelarii sądu urz. wojsk XI r. Edmund Hasselberg
Kierownik poczty polowej 28 urz. wojsk. X r. Jan Sołtys
Oficer kasowy por. rach. Władysław Grochowski
Oficer prowiantowy ppor. Włodzimierz Micewski
Oficer gospodarczy por. Eugeniusz Wrotniak
Referent taborów mjr Jan Nowakowski
Referent samochodowy ppor. Franciszek Harasim
Oficer organizacyjny pchor, Bronisław Zaziewski
Oficer łącznikowy por. Tadeusz Rey
Oficer łącznikowy por. Józef Wiktor
Oficer łącznikowy ppor. Tadeusz Wróbel
Kompania sztabowa
Dowódca por. Roman Leszko
ppor. Jan Werner
Dowódca plutonu ppor. Edward Sapiałkiewicz
Dowódca plutonu ppor. Józef Śliwa
Lekarz kompanii p.o. pchor. san. Dawid Żmigród
ppor. lek. Rudolf Karobel
Pluton żandarmerii polowej
Dowódca plutonu ppor. Stefan Markowski
kpt. Antoni Kaflowski

6 Dywizja Piechoty w latach 1921–1939

[edytuj | edytuj kod]
Obchody Święta Niepodległości 1938. Na trybunie gen. Bernard Mond d-ca 6 DP i wojewoda krakowski Józef Tymiński

Po zakończeniu działań wojennych dywizja powróciła do macierzystych garnizonów. W 1921 przeprowadziła demobilizację i przeszła z organizacji wojennej na pokojową. Rozformowane zostały dowództwa brygad i zakłady dywizyjne. Ze składu dywizji wyłączono 17 pp stacjonujący w Rzeszowie i podporządkowano dowódcy 24 Dywizji Piechoty. 6 pac przeformowano w 6 dywizjon artylerii ciężkiej, a następnie, w tym samym roku włączono w skład 5 pułku artylerii ciężkiej. W sierpniu 1921 6 kompania telegraficzna została wcielona do V batalionu telegraficznego, który w listopadzie tego roku wszedł w skład 2 pułku łączności. Także w sierpniu 1921 6 batalion saperów wydzielił ze swego składu 3 kompanię, która została włączona do XXIII batalionu saperów po czym został podporządkowany dowódcy 5 pułku saperów. Tabory dywizyjne zostały zdemobilizowane, a pozostałości włączone do kadry 5 dywizjonu taborów.

Dowództwo 6 DP, 20 pp, 6 pap, 6 bat. sap., 6 dac oraz III batalion 12 pp stanęły w Krakowie[7], 16 pp w Tarnowie, a reszta 12 pp w Wadowicach. Silne związki 6 DP z Krakowem i Małopolską, znalazły odbicie w nadaniu 20 pp wyróżniającego miana „Ziemi Krakowskiej”.

6 Dywizja Piechoty w kampanii wrześniowej 1939

[edytuj | edytuj kod]
Budynek w Krakowie, w którym stacjonował sztab 6 DP

Zgodnie z planem operacyjnym „Zachód” 6 DP pod dowództwem gen. bryg. Bernarda Monda weszła w skład Grupy Operacyjnej „Bielsko”, która z kolei została podporządkowana dowódcy Armii „Kraków”[8]. Dywizja rozlokowana została na 18-kilometrowym pasie wokół Pszczyny z wysuniętym Oddziałem Wydzielonym „Ignacy” płk. Ignacego Misiąga. Ta część sił dywizji już 1 września weszła w styczność z nieprzyjacielem i walczyła na przedpolu Pszczyny, skutecznie broniąc pozycji w Brzeźcach i Wiśle Wielkiej przed 5 Dywizją Pancerną (niemiecką). Kawaleria dywizyjna i saperzy zostali wysłani na przedpole jako Oddział Wydzielony „Wodzisław” (zobacz: Bój o Bożą Górę). 12 pp bez III batalionu pozostawał w rejonie Wadowic, jako doraźny odwód dowódcy amii, do czasu przybycia 45 Dywizji Piechoty (rezerwowej). Natomiast pozostałe siły dywizji pozostawały w odwodzie Armii pod Zatorem. Po południu dywizja otrzymała rozkaz marszu pod Pszczynę.

Rankiem 2 września główne siły dywizji zostały ponownie zaatakowane przez niemiecką 5 DPanc. Około 200 czołgów zdołało przebić się przez pozycje 20 pp, rozbić III batalion, wyjść na tyły i rozbić artylerię dywizyjną. Zdołano uratować 17 dział lekkich i 4 ciężkie. W tej tragicznej sytuacji dowódca pułku rzucił w samobójczym ataku dla zatrzymania czołgów dwa bataliony 16 pp pod wsią Ćwiklice na otwartej przestrzeni, wskutek czego zostały one zniszczone (zobacz Bitwa pszczyńska). Pomimo ciężkich strat po obu stronach, dywizja wytrwała na pozycjach do 4 września, kiedy wraz z resztą Grupy Operacyjnej „Boruta” dostała zadanie odwrotu w kierunku przepraw na Dunajcu i Tarnowa.

W dniach 7 i 8 września dywizja walczyła w obronie przepraw na rzece w rejonie Biskupic Radłowskich. Chaos spowodowany rozbiciem sąsiedniej 21 DPGór. spowodował paraliż. Zdołał przeprawić się przez Dunajec tylko 16 pp. Przedwczesne wysadzenie mostu spowodowało jeszcze większą panikę i przemieszane oddziały 6 DP i 21 DPGór. ruszyły na północ, aby tam szukać kolejnych miejsc przepraw. Mimo wszystko dywizji udało się wyjść z okrążenia (Niemcy, czując respekt w stosunku do 6 i 21 DP – stracili do 16 czołgów – nie nacierali w czasie odchodzenia polskich jednostek, ograniczając się do nękania ogniem artylerii[9]) i pomaszerować za San. Obrona przepraw na Sanie nie powiodła się i w składzie Grupy Operacyjnej „Boruta” gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza dywizja wzięła udział w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim, mającej na celu wyrwanie się z okrążenia polskich sił i przebicie się do Lwowa.

17 września dokonała udanego ataku pod Józefowem i Nowinami na siły niemieckiej 28 DP, a następnie wykorzystując lukę w niemieckiej obronie uderzyła na Narol, który został zajęty 18 września przez III/12 pp. 19 września gen. Mond podjął decyzję marszu z rejonu Narol–Lipsko na Rawę Ruską. Około godz. 13.00 idący w straży przedniej I/20 pp zajął Werchratę, a gros dywizji osiągnęło m. Monastyr. O zmroku Niemcy wyprowadzili natarcie na Werchratę z kierunku Rawy Ruskiej. Dowódca dywizji postanowił skręcić w kierunku zachodnim do Wielkiego Lasu na południowy wschód od Cieszanowa, gdzie zamierzał pozbyć się taborów i ciężkiego sprzętu, po czym usiłować grupami przedzierać się w kierunku granicy węgierskiej.

20 września o godz. 1.30 dywizja wyruszyła z Monastyru i około godz. 9.00 osiągnęła skraj Wielkiego Lasu na zachód od wsi Podemszczyzna. Około godz. 13.00 dołączył do dywizji 20 pp, który opuścił Werchratę nad ranem i maszerował jako straż tylna. W międzyczasie, około godz. 10.30, do Wielkiego Lasu przybył niemiecki parlamentariusz, który oświadczył, że dywizja została okrążona i wezwał do kapitulacji, a w wypadku odmowy zagroził zbombardowaniem jej oddziałów przez lotnictwo. Około południa gen. Mond zwołał odprawę dowódców oddziałów i pododdziałów dywizji, w czasie której podjął decyzję o kapitulacji.

6 Dywizja Piechoty złożyła broń 20 września 1939 około godz. 15.00 pod Nowym Siołem. W chwili kapitulacji stan dywizji wynosił około 3 tys. żołnierzy, jednakże do dział i ciężkich karabinów maszynowych nie było już prawie zupełnie amunicji, a żołnierz – jak podają zgodnie relacje oddziałów – był przemęczony i wygłodniały do ostatecznych granic wytrzymałości[10].

Ośrodek Zapasowy wobec postępów wojsk niemieckich w końcu ewakuowano na „przyczółek rumuński”. Tam część oddziałów z ośrodka obsadziło kluczowe elementy obrony przyczółka w ramach Grupy „Dniestr”. Reszta oddziałów do 17 września była w trakcie formowania improwizowanego pułku mającego w rejonie Uścieszka (powiat zaleszczycki w II RP) wejść w skład Grupy „Dniestr” Armii „Karpaty”. Agresja sowiecka położyła kres tym planom. Ośrodek wycofał się pospiesznie w kierunku granicy rumuńskiej nie pozostawiając w Uścieszku nawet prowizorycznej obrony mostu. Prawdopodobnie była to decyzja dowódcy ośrodka.

Organizacja wojenna 6 DP we wrześniu 1939

[edytuj | edytuj kod]
  • Kwatera Główna 6 Dywizji Piechoty
  • 12 pułk piechoty
  • 16 pułk piechoty Ziemi Tarnowskiej
  • 20 pułk piechoty Ziemi Krakowskiej
  • 6 pułk artylerii lekkiej
  • 6 dywizjon artylerii ciężkiej
  • 6 batalion saperów
  • bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa typ A nr 6 – por. Józef Grzegorz Dac
  • kompania kolarzy nr 54 – por. Tadeusz Hauser
  • kompania karabinów maszynowych i broni towarzyszącej nr 51 – por. Stanisław Miga
  • kompania karabinów maszynowych i broni towarzyszącej nr 54 – kpt. Adam Gondek
  • szwadron kawalerii dywizyjnej nr 6 – rtm. Władysław Słuszko-Ciapiński
  • kompania telefoniczna 6 DP – kpt. Jan III Nowakowski
  • pluton radio 6 DP – por. Stanisław Iberszer
  • pluton łączności Kwatery Głównej 6 DP – por. rez. Jan Dreziński
  • drużyna parku łączności
  • samodzielny patrol meteorologiczny nr 6
  • pluton parkowy uzbrojenia nr
  • park intendentury typu I nr
  • kompania sanitarna nr 501 – kpt. dr med. Tomczyk
  • szpital polowy nr 501
  • polowa pracownia dentystyczna nr 501
  • polowa Kolumna dezynfekcyjno-kąpielowa nr 501
  • polowa pracownia bakteriologiczno-chemiczna nr 501
  • zespół przeciwgazowy nr 501
  • dowództwo grupy marszowej służb typ II nr 501
  • kolumna taborowa parokonna nr 501
  • kolumna taborowa parokonna nr 502
  • kolumna taborowa parokonna nr 503
  • kolumna taborowa parokonna nr 504
  • dowództwo grupy marszowej służb typ II nr 502
  • kolumna taborowa parokonna nr 505
  • kolumna taborowa parokonna nr 506
  • kolumna taborowa parokonna nr 507
  • kolumna taborowa parokonna nr 508
  • warsztat taborowy nr 501
  • pluton taborowy nr 561

Obsada personalna KG 6 DP 1 września 1939 roku

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Kwatera Główna.
Organizacja wojenna i obsada personalna Kwatery Głównej 6 DP[11]
dowódca i sztab (etat nr 1)
dowódca dywizji gen. bryg. Bernard Mond niemiecka niewola
oficer ordynansowy
szef sztabu ppłk dypl. piech. Ludwik Zych niemiecka niewola, Oflag VII A Murnau
oficer operacyjny kpt. dypl. art. Witold Jacek Marian Kirchmayer niemiecka niewola, Oflag II C Woldenberg
pomocnik oficera operacyjnego por. art. Edward Koper niemiecka niewola, Oflag VII A Murnau
oficer wywiadowczy kpt. piech. Jerzy Mizerski niemiecka niewola, Oflag II C Woldenberg
oficer wywiadowczy kpt. piech. Tadeusz Skowroński
kwatermistrz kpt. dypl. piech. Józef Tomasz Bochenek niemiecka niewola
pomocnik kwatermistrza
pomocnik kwatermistrza
kierownik kancelarii
dowódcy broni (etat nr 2)
dowódca piechoty dywizyjnej płk piech. Ignacy Misiąg niemiecka niewola
oficer sztabu kpt. adm. (piech.) Antoni Franciszek Zimmer niemiecka niewola
oficer ordynansowy por. piech. Władysław Pikuła niemiecka niewola
II dowódca piechoty dywizyjnej płk kontr. łącz. Roman Gwelesiani dowódca Obszaru Warownego „Kraków”
dowódca artylerii dywizyjnej płk art. Franciszek Ludwik Szechiński niemiecka niewola
oficer sztabu mjr art. Jan Fryderyk Jerzy Chodorowski niemiecka niewola
oficer służby wywiadowczej artylerii kpt. dypl. art. Leszek Marian Biały[a] †1940 Charków
oficer służby wywiadowczej artylerii por. art. Tadeusz Sztumberk-Rychter Armia Krajowa
oficer łączności
dowódca łączności mjr łącz. Stanisław Rościszewski niemiecka niewola
referent kpt. łącz. Jan III Nowakowski
szefowie służb (etat nr 3)
szefowie służby uzbrojenia kpt. Stanisław Feliks Muchnicki
oficer dyspozycyjny kpt. rez. Górkiewicz
szef służby intendentury kpt. int. z wsw Władysław Jan Różański
oficer dyspozycyjny kpt. int. z wsw Franciszek Laskowski
szef służby zdrowia mjr lek. dr Jan Chudzicki
lekarz Kwatery Głównej mjr lek. dr Leopold Goldberg
szef służby weterynaryjnej mjr lek. wet. Franciszek Wygrzywalski
dowódca (szef służby) taborów kpt. tab. Witold Bohdan Chludziński niemiecka niewola
oficer dyspozycyjny
szef służby duszpasterskiej proboszcz ks. Oskar Matz-Marski
Kwatera i organa pomocnicze (etat nr 4)
komendant Kwatery Głównej
oficer żywnościowy
płatnik
lekarz weterynarii
kompania gospodarcza Kwatery Głównej (etat nr 5)
dowódca kompanii por. Michał Rogowski †15 IX 1939 Łukowa[13]
kompania asystencyjna nr 151 [kompania sztabowa Kwatery Głównej (etat nr 6)]
dowódca kompanii por. piech. Jan Antoni Lasoń niemiecka niewola
sąd polowy 6 DP
szef sądu (szef sł. sprawiedliwości) kpt. aud. mgr Kazimierz Stefan Kostórkiewicz niemiecka niewola
sędzia por. aud. rez. dr Stanisław Marian Podgórski †1941 KL Auschwitz
sędzia por. aud. rez. Zbigniew Świątek
pluton pieszy żandarmerii nr 6
dowódca plutonu (szef sł. żand.) ppor. żand. rez. Leon Czarkowski
poczta polowa nr 126
kierownik (szef sł. poczty pol.)

Obsada personalna Dowództwa 6 DP

[edytuj | edytuj kod]
Dowódcy dywizji
Dowódcy piechoty dywizyjnej
  • gen. bryg. Roman Rudolf Jasieński (VII 1923 – 17 III 1927 → stan spoczynku)
  • płk piech. Oswald Frank (cz.p.o. od 1 III 1925)
  • płk piech. Bernard Stanisław Mond (17 III 1927 – 4 X 1932 → dowódca 6 DP)
  • płk dypl. Józef Ćwiertniak (od VI 1934)
  • płk piech. Ignacy Misiąg (1939)
Szefowie sztabu
  • mjr kaw. Jan Janusz Pryziński (1920)
  • mjr sap. Stanisław Miniewski (1920–1921)
  • mjr / ppłk SG Jan Witold Bigo (1 X 1923 – 1 XII 1925 → Oddział II SG)
  • mjr SG dr Ignacy Izdebski (1 XII 1925[14] – 26 IV 1928 → Oddział III SG[15])
  • mjr dypl. piech. Walery Alojzy Krokay (26 IV 1928 – 20 IX 1930 → szef Oddziału Ogólnego DOK V[16])
  • mjr dypl. piech. Jerzy Wądołkowski (20 IX 1930 – 31 X 1932 → DOK VII)
  • mjr dypl. piech. Ludwik Zych (1 XI 1932[17] – 1 XI 1934 → szef sztabu Komendy Straży Granicznej[18])
  • mjr dypl. art. Bronisław Maszlanka (od 1 XI 1934[19] – 1936 → dowódca dyonu 6 pal)
  • ppłk dypl. piech. Mikołaj Błogosław Gorczewski (1936 – † 18 V 1939 Kraków[20].)
  • ppłk dypl. piech. Ludwik Zych (16 VI – IX 1939)

Obsada personalna w marcu 1939 roku

[edytuj | edytuj kod]

Ostatnia „pokojowa” obsada personalna dowództwa dywizji[21][b]:

Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
dowódca dywizji gen. bryg. Bernard Mond
I dowódca piechoty dywizyjnej płk piech. Ignacy Misiąg
II dowódca piechoty dywizyjnej płk dypl. łączn. kontr. Roman Gwelesiani
szef sztabu ppłk dypl. Mikołaj Błogosław Gorczewski
I oficer sztabu kpt. dypl. piech. Józef Tomasz Bochenek
II oficer sztabu kpt. adm. (piech.) Antoni Franciszek Zimmer
komendant rejonu PW konnego mjr kaw. Stanisław Józef Fedorowski
dowódca łączności mjr łączn. Stanisław Rościszewski
oficer taborowy kpt. tab. Witold Bohdan Chludziński
oficer intendentury kpt. int. Władysław Jan Różański

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
  1. 19 marca 1937 ogłoszono sprostowanie imienia por. Lecha Mariana Białego z „Lech Marian” na „Leszek Marian”[12].
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[22].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Księga chwały piechoty 1937 ↓, s. 207.
  2. Jagiełło 2007 ↓, s. 46.
  3. Almanach oficerski 1923 ↓, s. 40.
  4. Zawilski 2019 ↓, s. 791.
  5. Odznaczeni za męstwo żołnierze VI. Dywizyi. „Nowości Illustrowane”. Nr 4, s. 7, 22 stycznia 1921. 
  6. Tuliński 2020 ↓, s. 856.
  7. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 532, 572, 726.
  8. Jurga 1975 ↓, s. 214–215.
  9. Porwit 1983 ↓, s. II/458.
  10. Steblik 1989 ↓, s. 604–605.
  11. Steblik 1989 ↓, s. 699.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 22.
  13. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-06-12].
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 20 listopada 1925 roku, s. 664.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 157.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 295.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 405.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 257.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 263.
  20. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 956.
  21. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 532.
  22. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]