Przejdź do zawartości

Zamek w Zawałowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zamek w Zawałowie
Ilustracja
Zamek na pocz. XX w.
Państwo

 Austro-Węgry

Miejscowość

Zawałów

Typ budynku

zamek

Ukończenie budowy

XVII w.

Zniszczono

1675

Odbudowano

XVIII w., 1917

Pierwszy właściciel

Makowieccy

Kolejni właściciele

Stanisław Jan Jabłonowski, Klemens Raczyński, Aleksander Raczyński

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zawałowie”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zawałowie”
Ziemia49°12′10″N 25°01′53″E/49,202778 25,031389

Zamek w Zawałowie – zamek zbudowany przez rodzinę Makowieckich na początku XVII w.[1][2]

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Zawałów na mapie[3][4]

W 1675 r. zamek został zniszczony podczas najazdu tureckiego wezyra Ibrahima Szyszmana, który jego właściciela Marka Makowieckiego z żoną, dziećmi i znacznym pocztem szlachty i ludu wziął do niewoli[2]. Kolejny właściciel Stanisław Jan Jabłonowski, hetman wielki koronny odbudował zniszczony zamek i stworzył warowny posterunek, z którego pilnował Turków, gospodarujących na Podolu, często tu przebywając. Syn i wnuk hetmana równie często przebywali w zamku, który po pańsku był urządzony[2]. W późniejszym czasie, gdy zamek należał do Aleksandra Raczyńskiego gromadzone w nim były liczne pamiątki, dzieła sztuki i księgozbiór. Podczas I wojny światowej w 1915 roku zamek będący na głównej linii frontu został poważnie zniszczony, a zgromadzone w nim zbiory zrabowane. Odremontowana budowla w 1917 r. została ponownie zniszczona, podpalona przez cofające się wojska rosyjskie[5].

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Zamek opasany był potrójnymi wałami; należał do piękniejszych i warowniejszych zamków czerwonoruskich; w ogólnych zarysach zachowany[2] do końca XIX w. Zamieszkany, położony na znacznym wzgórku na zachód (właściwie na południe) od miasteczka. Przedstawia obszerny, trzyskrzydłowy, wysoki na piętro gmach, zbudowany z kamienia i cegieł w kształcie litery "U". Narożniki północne i południowo-wschodnie zamykają wieloboczne, nieco wyższe baszty, dobrze utrzymane i zamienione na mieszkania. Trzecia podobna baszta, wysunięta naprzód, istnieje u frontu skrzydła północnego, front zaś skrzydła południowego zamyka kaplica, utrzymana w porządku, ale nie zawierająca żadnych pamiątek. Sień wchodowa z klatką schodową znajduje się w środku głównego skrzydła, dłuższego od bocznych. Wewnątrz zamku znajduje się szereg mniejszych pokojów i obszernych sal. Jedną z nich do niedawna zdobiły malowidła, przedstawiające bitwy hetmana Stanisława Jabłonowskiego. Obecnie uległy zniszczeniu. Pod zamkiem są rozległe piwnice. Zamek otaczały niegdyś w czworobok wały i rowy, po których pozostały tylko ślady[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 228-237, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  2. a b c d e Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. XIV. Warszawa: 1880-1902, s. 484.
  3. Mapa sztabowa austro-węgierska z 1910 r.
  4. Komplet austro-węgierskich map w skali 1:200 z roku 1910
  5. Zawałów. [dostęp 2013-09-16].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]