No.
|
English
|
Khoekhoe Khoekhoegowab
|
1
|
I
|
-ta
|
2
|
you (singular)
|
-ts (m.), -s (f.)
|
3
|
he, she, it
|
-b/-mi/-ni
|
4
|
we
|
-ge (m.), -se (f.), -da (c.)
|
5
|
you (plural)
|
-go (m.), -so (f.), -du (c.)
|
6
|
they
|
-gu (m.), -di (f.), -n (c.)
|
7
|
this
|
nē
|
8
|
that
|
ǁnā, nau
|
9
|
here
|
nepa
|
10
|
there
|
ǁnā, ǁnapa, naupa
|
11
|
who
|
ta(r)i, ham
|
12
|
what
|
mâ, ta(r)e
|
13
|
where
|
mapa
|
14
|
when
|
mâǁae, (hammo)
|
15
|
how
|
mati, hamti
|
16
|
not
|
tama
|
17
|
all
|
hoa, hū
|
18
|
many
|
ǂgui
|
19
|
some
|
ǀnî
|
20
|
few
|
ǀoro
|
21
|
other
|
ǀkhara, ǀnî
|
22
|
one
|
ǀgui
|
23
|
two
|
ǀgam
|
24
|
three
|
ǃnona
|
25
|
four
|
haka
|
26
|
five
|
koro
|
27
|
big
|
kai
|
28
|
long
|
ga(i)xu
|
29
|
wide
|
hara, hôa, ǂhaba
|
30
|
thick
|
ǃnau, ǁau
|
31
|
heavy
|
ǃgom
|
32
|
small
|
ǂkhari
|
33
|
short
|
ǃnubu
|
34
|
narrow
|
ǂō
|
35
|
thin
|
ǁgā, ǂgabasa, ǀui, ǂgoro
|
36
|
woman
|
khoe.s
|
37
|
man (adult male)
|
khoe.b, ao.b
|
38
|
man (human being)
|
khoe.-i
|
39
|
child
|
ǀgôa.-i, ǀgō.-i, daro.-i
|
40
|
wife
|
(ǃgamme)tara.s, kaikhoe.s
|
41
|
husband
|
(ǃgamme-)ao.b, kaikhoe.b
|
42
|
mother
|
mama.s, î.s
|
43
|
father
|
ǁgû.b, da(d)a.b, abo.b, î.b
|
44
|
animal
|
ûitsama/ûitsaba xū.n (plural)
|
45
|
fish
|
ǁau.b
|
46
|
bird
|
ani.b/s
|
47
|
dog
|
(om)ari.b/-i/s
|
48
|
louse
|
uri.b/-i/s
|
49
|
snake
|
ǀao.b/-i/s
|
50
|
worm
|
ǂuni.b
|
51
|
tree
|
hai.-i
|
52
|
forest
|
|
53
|
stick
|
hai.b/-i
|
54
|
fruit
|
ǂû.s, haiǂû.-i
|
55
|
seed
|
ǂara.s
|
56
|
leaf
|
ǂga(r)e.b/s
|
57
|
root
|
ǃnoma.b
|
58
|
bark (of a tree)
|
ǂam.mi
|
59
|
flower
|
ǃkhā.s
|
60
|
grass
|
ǀgâ.b/n
|
61
|
rope
|
tsuri.b
|
62
|
skin
|
khō.b
|
63
|
meat
|
ǁgan.-i/ni/s, (ǁgâi.-i)
|
64
|
blood
|
ǀao.b
|
65
|
bone
|
ǂkhō.b/-i/s
|
66
|
fat (noun)
|
kau.b/-i/s, ǁnui.b
|
67
|
egg
|
ǃupu.s
|
68
|
horn
|
ǁnâ.b
|
69
|
tail
|
ǂare.b
|
70
|
feather
|
ǃam.mi
|
71
|
hair
|
ǀû.b
|
72
|
head
|
dana.s/(b)
|
73
|
ear
|
ǂgae.b/s
|
74
|
eye
|
mû.s
|
75
|
nose
|
ǂgui.s
|
76
|
mouth
|
am.s
|
77
|
tooth
|
ǁgû.b
|
78
|
tongue (organ)
|
nam.mi/(s), lam.mi, tam.mi
|
79
|
fingernail
|
ǁgoro.s
|
80
|
foot
|
ǂai.b/-i/s
|
81
|
leg
|
ǀnū.b
|
82
|
knee
|
ǁgoa.s
|
83
|
hand
|
ǃom.mi
|
84
|
wing
|
ǁgabo.b
|
85
|
belly
|
ǃnā.b
|
86
|
guts
|
ǀgûi.s
|
87
|
neck
|
ǃao.b/s, ǂhoro.b/-i/s
|
88
|
back
|
ǁâ.b, ǃhuri.b
|
89
|
breast
|
sam.s
|
90
|
heart
|
ǂgao.b/s
|
91
|
liver
|
âi.b/s
|
92
|
to drink
|
ā
|
93
|
to eat
|
ǂû
|
94
|
to bite
|
nâ, nā, ndā
|
95
|
to suck
|
ǀgom, ǁaro
|
96
|
to spit
|
ǁnaru
|
97
|
to vomit
|
ǀkhûi
|
98
|
to blow
|
ǃgom
|
99
|
to breathe
|
ǀom
|
100
|
to laugh
|
âi
|
101
|
to see
|
mû
|
102
|
to hear
|
ǁnâu
|
103
|
to know
|
ǂan
|
104
|
to think
|
ǂâi
|
105
|
to smell
|
ǃkhapa, ǃkhao
|
106
|
to fear
|
ǃao
|
107
|
to sleep
|
ǁom
|
108
|
to live
|
ûi
|
109
|
to die
|
ǁō
|
110
|
to kill
|
ǃgam
|
111
|
to fight
|
ǂnaugu, ǃgûǀhao, ǃaeǀhao
|
112
|
to hunt
|
ǃau, ôa-û
|
113
|
to hit
|
ǂnau
|
114
|
to cut
|
ǃgao, sara
|
115
|
to split
|
ǂā, ǂkhare, ǂkhabe
|
116
|
to stab
|
ǃkhā, ǀgō
|
117
|
to scratch
|
xari, xaro(-ai), ǁnû, xara, xana, xora
|
118
|
to dig
|
khao (with tool), xoro (with hand)
|
119
|
to swim
|
tsâ
|
120
|
to fly
|
ǁkhana, doe
|
121
|
to walk
|
ǃgû
|
122
|
to come
|
hā, ǀkhī
|
123
|
to lie (as in a bed)
|
ǁgoe
|
124
|
to sit
|
ǂnôa
|
125
|
to stand
|
mâ
|
126
|
to turn (intransitive)
|
dawasen, ǁnumisen
|
127
|
to fall
|
ǁnā
|
128
|
to give
|
mā, khā
|
129
|
to hold
|
ǃkhō, ūǀgara
|
130
|
to squeeze
|
ǁkham, ǀā
|
131
|
to rub
|
sopo
|
132
|
to wash
|
ǁā, khō
|
133
|
to wipe
|
ǀom(ǂnâǂnâ), aroǁnā, araǁnâ, ǀomǁnā, xom(khâi)
|
134
|
to pull
|
ǂgae
|
135
|
to push
|
ǃnūri, ǂhā
|
136
|
to throw
|
ǂnoa (“throw at”), ǀnami (“throw longish object”), ao (“throw lightly”), ǀai (“throw something dry”), ǁhâi (“throw spear”)
|
137
|
to tie
|
ǃgae (“tie up”), ǃhû (“tie together”)
|
138
|
to sew
|
ǂom
|
139
|
to count
|
ǃgôa
|
140
|
to say
|
mî, khom
|
141
|
to sing
|
ǁnae
|
142
|
to play
|
ǀhuru
|
143
|
to float
|
sū
|
144
|
to flow
|
dâu, nâu
|
145
|
to freeze
|
ǃnare, ǃnaro
|
146
|
to swell
|
khū, xâi
|
147
|
sun
|
sore.s
|
148
|
moon
|
ǁkhâ.b
|
149
|
star
|
(ǀhom)ǀgamiro.s/-i, ǀnamiro.s
|
150
|
water
|
ǁgam.mi
|
151
|
rain
|
ǀapi.b/-i, ǀnanu.b, tū(ǀnanu).s
|
152
|
river
|
ǃā.b, dom.mi
|
153
|
lake
|
|
154
|
sea
|
huri.b
|
155
|
salt
|
ǂō.b/s/-i
|
156
|
stone
|
ǀui.b/-i, ǃhoa.s, (ǃgupu)ǀui.s
|
157
|
sand
|
ǀgopa.b/-i/s, tsauǃhū.b
|
158
|
dust
|
tsara.b
|
159
|
earth
|
ǃhū.b/-i
|
160
|
cloud
|
ǃâu.s, ǀnanu.s
|
161
|
fog
|
tsantō.s, (tsantoro.s, tsantro.s)
|
162
|
sky
|
ǀhom.mi, ǀhomai.b, ǃāǂuisa.b
|
163
|
wind
|
ǂoa.b
|
164
|
snow
|
tsamaro.s
|
165
|
ice
|
ǃnare.b/-i/s, ǃkhoa.b, ǃgom.mi
|
166
|
smoke
|
ǀan.ni/-i/s
|
167
|
fire
|
(ǀapa)ǀae.s, ǂhubi.b
|
168
|
ash
|
tsao.b
|
169
|
to burn
|
khau, ǂhubi
|
170
|
road
|
dao.b, ǃgan.ni
|
171
|
mountain
|
ǀui.b/-i, ǃhom.mi/-i/s, ǁnō.b
|
172
|
red
|
ǀapa
|
173
|
green
|
ǃam
|
174
|
yellow
|
ǃhuni
|
175
|
white
|
ǃuri
|
176
|
black
|
ǂnū
|
177
|
night
|
tsuxu.b
|
178
|
day
|
tsē.b (between sunrise and sunset), tsē.s (24 hours)
|
179
|
year
|
kuri.b
|
180
|
warm
|
ǃnaesa
|
181
|
cold
|
ǃkhai
|
182
|
full
|
ǀoasa
|
183
|
new
|
ǀasa, kawa
|
184
|
old
|
kaira
|
185
|
good
|
ǃgâi
|
186
|
bad
|
tsū, ǁgai, ǁāgara
|
187
|
rotten
|
ǁgai, ǁgaosa
|
188
|
dirty
|
ǀurisa, ǀurixa
|
189
|
straight
|
ǂhanu
|
190
|
round
|
ǃgupu
|
191
|
sharp (as a knife)
|
ǀā
|
192
|
dull (as a knife)
|
ǂū, ǂubu, ǂīri
|
193
|
smooth
|
ǂhau-am, ǂhau(sa), ǂkhanu
|
194
|
wet
|
ǀâ
|
195
|
dry
|
ǂnâsa
|
196
|
correct
|
ǂhanu
|
197
|
near
|
tawa, ama, ai, xōri, ǀgūse
|
198
|
far
|
ǃnū, ǃnūse, ǃaru
|
199
|
right
|
am
|
200
|
left
|
ǁare
|
201
|
at
|
|
202
|
in
|
ǃnâ
|
203
|
with
|
tawa, ama, ai
|
204
|
and
|
|
205
|
if
|
|
206
|
because
|
xui-ao, xuige, ǃkhais ǃaroma
|
207
|
name
|
ǀon.s, (ǀen.s)
|